[Σαν ένας ελάχιστος φόρος τιμής στον τεράστιο Tim Duncan αναδημοσιεύουμε το (προφητικό) κείμενο που πρωτοδημοσιεύτηκε στις 21/05/2012 και μεταφράσαμε στο 9ο τεύχος του HUMBA! το φθινόπωρο του 2012]
Ο Τιμ Ντάνκαν είναι ο πιο επιτυχημένος παίχτης της γενιάς του, ίσως και ο καλύτερος, το θεμέλιο μιας ακόμα ομάδας των Σπερς που φτιάχτηκε για να κερδίσει τα πάντα. Γιατί λοιπόν δεν τον έχετε ερωτευτεί ακόμα; Oι λόγοι δεν είναι άσπρο ή μαύρο…
Του Κρις Μπάλαρντ (Sports Illustrated Vault, 21 Μαΐου 2012: http://sportsillustrated.cnn.com/vault/article/magazine/MAG1198491/index.htm)
1.Η ιδια παλιά ιστορία
Αν δεις ένα παιχνίδι του Τιμ Ντάνκαν είναι σαν να τα έχεις δει όλα. Θα απολαύσεις μια ομοβροντία σουτ με ταμπλό, όλα με την ίδια τεχνική – μια μηχανική κίνηση, με την μπάλα να φεύγει από ψηλά. Θα υπάρξουν ακόμη τζαμ χουκ, εξαιρετική άμυνα στη ρακέτα, αβίαστη διάσπαση των νταμπλ τιμ και ακριβείς πάσες αιφνιδιασμού, στο στιλ του Γουόλτον και του Άνσελντ. Ο ίδιος τραχύς, ασπρομάλλης κόουτς θα βηματίζει ανήσυχα στα πλάγια, κάνοντας τον ίδιο δυσαρεστημένο μορφασμό. Η έκφραση του Ντάνκαν θα διατρέχει συνεχώς την γκάμα από πέτρινη έως αδιάφορη.
Μια ανοιξιάτικη νύχτα στο Όκλαντ, και ενώ κόντευε να τελειώσει η κανονική περίοδος, ο Ντάνκαν εντυπωσίασε σκοράροντας 13 πόντους σε 11 λεπτά εναντίον των Γουόριορς. Ωστόσο, δεν υπήρξαν κραυγές αποδοκιμασίας από τους φιλάθλους των γηπεδούχων. Kατά την παρουσίαση των παιχτών, ο Ντάνκαν εισέπραξε το ευγενικό χειροκρότημα που περιμένεις στο τέλος μιας ποιητικής απαγγελίας. Θα μπορούσε να είναι οποιοσδήποτε αντίπαλος.
Είναι λίγο σοκαριστικό, βέβαια. Ο Ντάνκαν είναι ίσως ο μεγαλύτερος μπασκετμπολίστας της γενιάς του – και αναντίρρητα ο πιο επιτυχημένος. Παρ’ όλα αυτά, σε σύγκριση με τους ομοίους του παραμένει ουσιαστικά άγνωστος.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
2.Η σιωπή
«Πρέπει να σε προειδοποιήσω ότι έχω πονοκέφαλο», λέει ο Tιμ Ντάνκαν στο λόμπι του ξενοδοχείου Ντένβερ Μάριοτ. Υπάρχει επίσης το θέμα του χρόνου, προσθέτει. Η πτήση της ομάδας καθυστέρησε. Πάγος στον διάδρομο προσγείωσης. Όλοι είναι κουρασμένοι.
Επιπλέον, ο Τιμ είναι από νησί· κι εδώ κάνει το κρύο της αρκούδας.
Ο Ντάνκαν με κοιτάζει από ψηλά με το φαρδύ, επίπεδο πρόσωπό του. «Μήπως να παρατάγαμε τελείως αυτή τη συνέντευξη;», λέει το πρόσωπό του. Όποιος έχει πάρει συνέντευξη από τον Ντάνκαν ξέρει τη διαδικασία. Μιλάει μόνο μετά από αγώνες ή προπονήσεις, και ακόμα και τότε μόνο για λίγα λεπτά και σε μικρές δόσεις εντυπωσιακής κοινοτοπίας. Είναι ένας άνθρωπος που έχει πετύχει τόσα πολλά και όμως συνεχίζει να αποφεύγει ακριβώς αυτό το πράγμα που τόσοι άλλοι επιδιώκουν απεγνωσμένα: τη δόξα. Επί χρόνια, ο Ντάνκαν απορρίπτει συνεντεύξεις και χορηγίες που θα του είχαν αποφέρει εκατομμύρια. Δεν έχει τσακωθεί με συμπαίχτες του ούτε χρησιμοποίησε ποτέ εμμέσως τα ΜΜΕ για να τσιγκλήσει τον γενικό διευθυντή της ομάδας ούτε ανάγκασε κανέναν κόουτς να φύγει.
Σ’ αυτή την περίπτωση, έπρεπε να εγγυηθούν για μένα τόσο o υπεύθυνος δημοσίων σχέσεων των Σπερς, Τομ Τζέιμς, όσο κι ένας βοηθός προπονητή. Και μετά ο Τζέιμς έπρεπε να περιμένει την κατάλληλη στιγμή για να πετάξει την ιδέα για μια συνέντευξη – σε παιχνίδι εκτός έδρας, όταν ο Τιμ θα είχε μια μέρα ρεπό που δεν θα μπορούσε να την περάσει με τη σύζυγό του, Έιμι, και τα δυο παιδιά τους, κάτι που προτιμάει να κάνει εκατό στις εκατό φορές κατά τη διάρκεια της σεζόν. Ακόμα κι έτσι, δεν ήταν ξεκάθαρο πόσο χρόνο θα παραχωρούσε ο Ντάνκαν, αν παραχωρούσε κιόλας. Έχει μια φήμη να διατηρήσει, στο κάτω-κάτω.
3.Μια ζωή στο προσκήνιο
Αυτό είναι προβληματικό, γιατί σε ποιον δεν αρέσει μια ιστορία εξιλέωσης και δικαίωσης; Αλλά ο Ντάνκαν; Για να συνοψίσουμε: Ψηλός, ταλαντούχος νεαρός, επιτυχημένος για τέσσερα χρόνια στο κολέγιο, πάει στο NBA, πετυχαίνει αμέσως και μετά συνεχίζει έτσι για τα επόμενα 15 χρόνια. Ιδού και τα νούμερα:
13: Συναπτές σεζόν από το ξεκίνημα της καριέρας του, κατά τις οποίες ο Ντάνκαν χρίστηκε All-NBA και μέλος της καλύτερης αμυντικής πεντάδας, έξι περισσότερες από οποιονδήποτε άλλον στην ιστορία του πρωταθλήματος.
70,2%: To ποσοστό νικών των Σπερς την εποχή του Ντάνκαν, η καλύτερη δεκαπενταετία οποιασδήποτε ομάδας στην ιστορία του NBA.
0: Αριθμός ομάδων στα τέσσερα μεγάλα επαγγελματικά σπορ με καλύτερο ποσοστό νικών από τους Σπερς τα τελευταία 15 χρόνια.
4.Δεν έπαιξε γέρος
Συμβαίνει σχεδόν σε κάθε αγώνα πια, συμπεριλαμβανομένων των πλέι-οφ, όπου οι Σπερς, η ομάδα με το καλύτερο ρεκόρ στην κανονική περίοδο, σάρωσαν στον πρώτο γύρο τους Τζαζ με 4-0: κάποιος αντίπαλος ψηλός θα ρίξει το βάρος του στην πλάτη του 36χρονου Ντάνκαν, θα πάει να πάρει θέση και θα ρωτήσει: «πόσα χρόνια σου μένουν ακόμα;».
Κάθε βράδυ ο Ντάνκαν λέει το ίδιο πράγμα: «Έχω τουλάχιστον ένα παιχνίδι ακόμα».
Είναι χειρότερα όταν τον μαρκάρουν νεαροί. «Μεγάλωσα βλέποντάς σε να παίζεις», λένε, και ο Ντάνκαν προσπαθεί να αγνοήσει τον υπαινιγμό. Καταλαβαίνει πώς λειτουργεί αυτό. «Η θνητότητά σου σαν παίχτη δεν μπορεί να προβλεφθεί», λέει. «Δεν βλέπεις το τέλος να πλησιάζει».
Ακόμα και ο προπονητής του συμμετέχει στη φάση. Νωρίτερα στη σεζόν, όταν ο Γκρεγκ Πόποβιτς κράτησε τον Ντάνκαν έξω από ένα ματς, η επίσημη αιτιολογία ήταν: «Δεν Έπαιξε (DNP, Did Not Play) – ΓΕΡΟΣ»
Αναμενόμενα, τα νούμερα του Ντάνκαν βούλιαξαν κατά τη διάρκεια της κανονικής περιόδου. Είχε κατά μέσο όρο 15,4 πόντους και 9 ριμπάουντ ανά αγώνα. Ωστόσο, ας δούμε την απόδοσή του ανά 36 λεπτά, τα λεπτά συμμετοχής ενός βασικού. Τώρα, οι αριθμοί φτάνουν τους 19,7 πόντους και τα 11,5 ριμπάουντ. Σχεδόν όσο και οι μέσοι όροι της καριέρας του.
Αν τον δει κανείς αυτή την εβδομάδα, καθώς οι Σπερς ξεκινούν τον δεύτερο γύρο των πλέι-οφ ενάντια στους Κλίπερς, θα προσέξει ότι κινείται καλύτερα απ’ ό,τι εδώ και καιρό, ότι δείχνει πιο γυμνασμένος και ότι μοιάζει αναζωογονημένος τόσο λόγω της απουσίας ντάμπλ τιμ όσο και της σχετικής νεότητας των συμπαιχτών του. (Ο μέσος όρος ηλικίας των Σπερς, 26,9 χρόνια, είναι ο χαμηλότερος της εποχής του Ντάνκαν.) Ο Ντάνκαν λέει: «Δεν έχω νιώσει καλύτερα εδώ και χρόνια».
- 5.Ο φιλαράκος του, ο KG
Πλάκα κάνουμε, αφού αυτό μπορεί και να είναι υπέρ του. Στην πραγματικότητα, ο Ντάνκαν μισεί τον Κέβιν Γκαρνέτ. Με τον τρόπο που οι προοδευτικοί μισούν τον Σον Χάνιτι [ακραίος συντηρητικός Αμερικανός τηλεπαρουσιαστής – Σ. τ. Μ.]. Αυτή η πληροφορία προέρχεται από πολύ αξιόπιστες πηγές, που λένε πώς ο KG έχει κάνει καριέρα προσπαθώντας να προσβάλει τον Ντάνκαν, τραμπουκίζοντας και χαστουκίζοντάς τον και ψιθυρίζοντας τρελά πράγματα στο αυτί του. Λένε πόσο παράξενο είναι αυτό, γιατί το χειρότερο που μπορείς να κάνεις σαν αντίπαλος είναι να τσαντίσεις τον Ντάνκαν. Τότε, όπως λέει ο Μαλίκ Ρόουζ, «θα σε τσακίσει». Παρεμπιπτόντως, τα νούμερα του Ντάνκαν στην καριέρα του ενάντια στις ομάδες του Γκαρνέτ: 19,4 πόντοι, 11,6 ριμπάουντ ανά αγώνα και ρεκόρ 44-17, συμπεριλαμβανομένων των πλέι-οφ.
Ο Ντάνκαν είναι διπλωμάτης πάνω στο θέμα. Όταν τον ρωτάνε αν όλα αυτά τα χρόνια κόντρας με τον Γκάρνετ έχουν μαλακώσει το πώς νιώθει γι’ αυτόν, αν οδήγησαν σε κάποια συγγένεια τύπου Μάτζικ-Μπερντ, ο Ντάνκαν γέρνει πίσω στον καναπέ του δωματίου του στο ξενοδοχείο και χαμογελάει. Κάνει μια παύση. Και μια μεγαλύτερη παύση. Στο τέλος, λέει : «Πώς ορίζεις τη συγγένεια;».
6.Χωρίς τζέρτζελο
Ο Ντάνκαν μπαίνει σκυφτός στο ασανσέρ του Μάριοτ. Θα δώσει τη συνέντευξη, και μάλιστα στο δωμάτιό του (ελαφρά έκπληξη κι επιδοκιμασία από τον Τζέιμς). Μερικά λεπτά μετά, μια τριμελής οικογένεια μπαίνει στο ασανσέρ. Άντρας τύπου στέλεχος εταιρείας, καλοχτενισμένη σύζυγος, έφηβη κόρη. Η πόρτα κλείνει. Και ορίστε τι δεν κάνει ο σύζυγος. Δεν κοιτάει δυο φορές, δεν φαίνεται ν’ αναγνωρίζει ποιος είναι ο Ντάνκαν, ούτε κάνει κάποιο σχόλιο για το χτεσινοβραδινό παιχνίδι, τα φετινά πλέι-οφ ή εκείνη τη φορά που ο Ντάνκαν έβγαλε εκείνη την απίστευτη φάση. Η σύζυγος δεν ανοιγοκλείνει τα μάτια, δεν στριφογυρίζει. Η κόρη δεν σκέφτεται: «Δεν το πιστεύω! Δεν το πιστεύω!», και δεν αρχίζει να στέλνει μηνύματα στο κινητό της σαν τρελή. Δεν πρόκειται για τον ΛεΜπρόν ή τον Κόμπι. Ούτε καν για τον Μέλο.
Η πόρτα ανοίγει, η οικογένεια απομακρύνεται χωρίς να κοιτάξει πίσω. Ο Ντάνκαν δείχνει ανακουφισμένος.
7.Μια ασυνήθιστη ιστορία αγάπης
Η ιστορία της καριέρας του Ντάνκαν ξεκινάει σ’ ένα νησί, το καλοκαίρι του 1997. Τότε ήταν που ο Πόποβιτς πήρε το αεροπλάνο για το Σαν Κρουά, στις Παρθένες Νήσους, για να συναντήσει την επιλογή της ομάδας του στο νούμερο 1 του ντραφτ. Την πρώτη μέρα, ο Ντάνκαν πήγε τον καινούργιο του προπονητή για κολύμπι. Βγήκαν στ’ ανοιχτά, ο ένας ψηλός και γεμάτος αυτοπεποίθηση, ο άλλος κοντός και χλωμός σαν την άμμο, να κουνάει τα χέρια του λυσσασμένα. Ο Ντάνκαν τους πήγαινε πέρα απ’ τη βραχώδη παραλία, σε βαθύτερα νερά, με την ακτογραμμή του νησιού να χάνεται γρήγορα. Ο Πόποβιτς άρχισε να σκέφτεται πόσο μακριά είχαν ανοιχτεί, και τι υπήρχε στο βυθό, και τα κύματα που έσκαγαν πάνω απ’ τα βράχια. Όμως συνέχιζε, αποφασισμένος να μη δείξει αδυναμία.
Τις επόμενες τρεις μέρες –ή δύο ή ίσως τέσσερις, κανείς τους δεν θυμάται– οι δυο άντρες κολύμπησαν και άραξαν στην παραλία και έφαγαν, συζητώντας για τη ζωή και την οικογένεια και τις προτεραιότητες. Για τα πάντα εκτός απ’ το μπάσκετ. Παρά τη διαφορά σχεδόν τριάντα ετών, συνδέθηκαν έτσι όπως λίγοι αθλητές και προπονητές το καταφέρνουν. Σήμερα ο Πόποβιτς βουρκώνει και μόνο που το αναφέρει. «Τις νοσταλγώ εκείνες τις μέρες», λέει. «Ήταν με τη μία σεβασμός και κατανόηση του ενός για τον άλλον. Σχεδόν σαν να ήμασταν αδελφές ψυχές».
Από εκείνη τη στιγμή, οι δυο τους ήταν στο ίδιο μήκος κύματος. Εκτός από μια περίοδο σύντομου φλερτ με τους Ορλάντο Μάτζικ το 2003, όταν ο Ντάνκαν ήταν φρι έιτζεντ –αυτός και ο Ποπ ξενυχτούσαν τα βράδια στην αυλή του Ποπ πίνοντας μπύρες και συζητώντας–, ο Ντάνκαν ποτέ δεν πρόδωσε την αφοσίωσή του στην ομάδα. Αυτό, με τη σειρά του, επέτρεψε στον Πόποβιτς να χτίσει το άκρως επιτυχημένο σύστημά του, οι αρχές του οποίου ήταν απλές: η επίθεση περνάει από τον Ντάνκαν, η άμυνα περνάει από τον Ντάνκαν, και άμα δεν γουστάρεις έφυγες. Κι αυτό ισχύει μέχρι σήμερα. «Μου αρέσουν οι ρολίστες παίχτες, που δεν είναι ιδιαίτερα καλοί αλλά έχουν μια δεξιότητα», λέει ο Ποπ μ’ ένα γελάκι, παρότι δεν αστειεύεται. «Ξέρω ποιος θα έχει την μπάλα στην ομάδα μας, και χρειάζομαι παίχτες που να το καταλαβαίνουν».
8.Κάπτεν Τζακ
Το 2001, όταν ο Στίβεν Τζάκσον ήταν στον δεύτερο χρόνο του και ο Ντάνκαν στον τέταρτο, ο Τζάκσον νευρίαζε τόσο όταν γινόταν αλλαγή ώστε πήγαινε στον πάγκο κάνοντας μια τεράστια παράκαμψη, φτάνοντας σχεδόν στην άλλη άκρη του γηπέδου, σε μια προσπάθεια να μείνει όσο πιο μακριά γινόταν από τον Πόποβιτς. Όταν καθόταν στον πάγκο, ο Τζάκσον εξαπέλυε έναν τέτοιο οχετό από βρισιές ώστε οι θεατές τριγύρω χλόμιαζαν. Όταν παραγινόταν το κακό, ο Ντάνκαν πήγαινε στον Πόποβιτς. «Άσ’ τον πάνω μου», έλεγε.
Και η πλάκα είναι ότι ο Ντάνκαν τον κατάφερνε. Έπαιρνε τον Τζάκσον στην άκρη, τον αγκάλιαζε με το μακρύ λιγνό χέρι του και τον έπαιρνε με το μαλακό. Του έλεγε αστεία, του έκανε παρέα, κανόνιζε να παίξουν μαζί paintball. Ήταν παράξενο ζευγάρι: ο Ντάνκαν, ένας από τους πιο ξενέρωτους παίχτες στο πρωτάθλημα, και ο Τζάκσον, που δεν υπήρχε κλαμπ που να μην μπορούσε να το κλείσει, ομάδα που να μην τη διαλύσει και μπουκάλι που να μην το αδειάσει.
Φέτος [πέρυσι – Σ. τ. Μ.], μετά από έντεκα χρόνια χώρια, αφού ο Τζάκσον άλλαζε ομάδες σαν τα πουκάμισα (εφτά στο σύνολο), οι δυο τους ξανασυναντιούνται κυνηγώντας ακόμα ένα πρωτάθλημα, και να τι έχει να πει ο Τζάκσον για τον Ντάνκαν: «Είναι τιμή μου που μπορώ να πω ότι ο Τιμ Ντάνκαν είναι καλός μου φίλος».
Φαίνεται ότι πολλοί άνθρωποι νιώθουν έτσι. Κατά τη δεκαπενταετή θητεία του στους Σπερς, o Tιμ Ντάνκαν είχε 116 συμπαίχτες. Καλύπτουν όλη την γκάμα, από τους διάσημους (Ντέιβιντ Ρόμπινσον) μέχρι τους όχι τόσο (Κόρι Τζόζεφ), με μεγαλύτερη έμφαση στο τελευταίο είδος. Πέρυσι ο Ντάνκαν προσπαθούσε να τους μετρήσει όλους αλλά δεν μπορούσε. Σε όλα αυτά τα χρόνια, ο Ντάνκαν ήταν το κέντρο γύρω από το οποίο όλοι οι άλλοι έμπαιναν σε τροχιά.
Το πιο σημαντικό είναι ότι επέτρεψε στον Πόποβιτς να τον προπονήσει. Για 15 συνεχόμενες σεζόν, ο Ποπ έτρεχε τον παίχτη-σημαία του στην προπόνηση. Φλέβες πέταγαν στον λαιμό, σάλια εκτοξεύονταν, μπινελίκια σε ρυθμούς πολυβόλου. Το μόνο που έκανε ο Ντάνκαν ήταν να τον κοιτάει, καταπίνοντάς τα. «Δεν του άρεσε πάντα», λέει ο πρώην συμπαίχτης Σον Έλιοτ, τώρα πια εκφωνητής της ομάδας, «όμως το αντέχει. Ξέρεις πόσο σημαντικό είναι να το βλέπει αυτό η υπόλοιπη ομάδα;».
Ή, όπως το θέτει ένας προπονητής των Σπερς: «Πώς γίνεται ένα τύπος σαν τον Στίβεν Τζάκσον να παραπονιέται όταν ο Ποπ γαμωσταύριζε τον Τιμ κάθε μέρα;».
9.Ο σοφός
Πλέον τα ξεσπάσματα είναι λιγότερο συχνά. αλλά ο Πόποβιτς στηρίζεται στον σταρ του με άλλους τρόπους. Όταν οι Σπερς παίρνουν τάιμ άουτ και βλέπεις τους προπονητές του Σαν Αντόνιο να απομακρύνονται από τον πάγκο, δεν είναι για να χαράξουν κάποια στρατηγική αλλά για να δώσει ο Ποπ στον Ντάνκαν, τον Μανού Τζινόμπιλι και τον Τόνι Πάρκερ χρόνο με την ομάδα. «Βλέπεις τον Τίμι μ’ έναν νεαρό, να του λέει πώς θα έπρεπε να κάνει αυτό ή το άλλο ή τι εννοούσαμε μ’ εκείνο και το άλλο», λέει ο Πόποβιτς. «Τους πλησιάζω καμιά φορά στα τάιμ άουτ και ρωτάω: “Είμαστε εντάξει;”, και ο Τίμι λέει: “Ναι, το έπιασαν”».
Ο Πόποβιτς κάνει παύση. «Εμπνέει αυτού του είδους τον σεβασμό επειδή δεν τον απαιτεί, αν καταλαβαίνεις τι εννοώ».
10.Κυνηγώντας τον Φέρι
Λοιπόν, είναι αμφίβολο πώς θα σας κάνει να νιώσετε για τον Ντάνκαν το εξής: προσκάλεσε όντως κάποτε μερικούς συμπαίχτες του σε μάθημα paintball, παρότι οι περισσότεροι δεν είχαν ξαναπαίξει ποτέ; Ίσως. Έδωσε μετά ο Ντάνκαν στην ομάδα του πιστολάκια και κράτησε για τον εαυτό του το πολυβόλο του; Μπορεί. Έδωσε πράγματι σε ορισμένους παίχτες, όπως ο Ντάνι Φέρι, όπλα που, σύμφωνα με τον Φέρι, «ήταν στραβά και κάθε φορά πυροβολούσαν σχεδόν δύο μέτρα αριστερά»; Ενδεχομένως. Και χαιρόταν τόσο πολύ ο Ντάνκαν να κυνηγάει τους συμπαίχτες του, να κυνηγάει τον χλωμό Φέρι, με το σορτς και την αρχή φαλάκρας, μέχρι να τον φτάσει και να τον λούσει μ’ έναν καταιγισμό υδατοδιαλυόμενων πυρών; Είναι πιθανό.
11.Ταπεινός
Μια ιστορία ανάμεσα σε πολλές: το φθινόπωρο του 2003, κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας των Σπερς για το ξεκίνημα της σεζόν, οι περισσότεροι παίχτες έμεναν σε τοπικό ξενοδοχείο με εντολή της ομάδας. Ο Φέρι και ο Στιβ Κερ, ωστόσο, αποφάσισαν να πηγαινοέρχονται σπίτι τους. Και οι δυο τους πλησίαζαν στο τέλος της καριέρας τους και είχαν παιδιά. Σκέφτηκαν ότι το ξενοδοχείο ήταν για νεότερους παίχτες, για να τους βάζει σε τάξη.
Την τρίτη μέρα της προετοιμασίας, ο Φέρι και ο Κερ έφτασαν με το αμάξι στην προπόνηση, την ίδια στιγμή που το λεωφορείο της ομάδας έφτανε απ’ το ξενοδοχείο. Μια σειρά από πρωτοετείς βγήκε απ’ το λεωφορείο. Στο πίσω μέρος ήταν ο Ντάνκαν, ήδη έξι χρόνια στο πρωτάθλημα. Κοίταξε τον Κερ και τον Φέρι. «Μια στιγμή, εσείς δηλαδή μένετε σπίτια σας;», ρώτησε ο Ντάνκαν με δυσπιστία.
«Ναι», είπε ο Κερ.
Τα μάτια του Ντάνκαν γούρλωσαν. «Εννοείς ότι επιτρέπεται αυτό;»
Ο Φέρι τον κοίταξε κι αυτός εμβρόντητος. «Τιμ, είσαι ο MVP του πρωταθλήματος. Μπορείς να κάνεις ό,τι θες».
12.Απαράλλαχτος
«Από τα πράγματα που μου τη δίνουν περισσότερο σαν παίχτη είναι όταν μερικοί παίχτες τα κουτσοκαταφέρνουν στο πρωτάθλημα και αλλάζουν», λέει ο Έλιοτ, που έπαιξε με τον Ντάνκαν για τέσσερα χρόνια. «Μερικές φορές συνέβαινε μέσα σε δυο βδομάδες, ή κάτι τέτοιο. Η αιτία είναι ότι οι περισσότεροι από αυτούς δεν ξέρουν ποιοι είναι. Προσπαθούν να το παίξουν κάτι που δεν είναι, ν’ αρέσουν σε ένα συγκεκριμένο κοινό ή σε μια συγκεκριμένη πιάτσα».
Και ο Ντάνκαν; «Πάντα ήξερε ποιος είναι κι ένιωθε καλά με τον εαυτό του», λέει ο Έλιοτ. «Δεκαπέντε χρόνια τώρα δεν έχει αλλάξει».
Αν ρωτήσει κανείς τον Ντάνκαν, η απάντησή του είναι η εξής: «Ακούγεται κάπως αλαζονικό, αλλά δεν θέλω στ’ αλήθεια ν’ αλλάξω. Μ’ αρέσει το πώς είμαι, το πώς δουλεύω». Κάνει παύση. «Προσπαθώ να είμαι έτσι».
13.Νέα Υόρκη
Ωραία κουβέντα για στοίχημα: τι θα είχε συμβεί αν είχαν πάρει τον Ντάνκαν οι Νικς; Θα ήταν το πρώτο όνομα του πρωταθλήματος; Ή δεν θα είχε αντέξει τόση δημοσιότητα;
«Θα ήταν καταπληκτικός», λέει ο Πόποβιτς.
«Θα είχε προσαρμοστεί», λέει ο Κερ. «Οι ρεπόρτερ θα τον κυνηγούσαν κάνα χρόνο και τελικά θα τα παρατούσαν».
Ο Ντάνκαν λέει: «Θα ήταν μαρτύριο. Μάλλον δεν θ’ άντεχα για πολύ εκεί».
14.Η νησιωτική αύρα
Δεν υπάρχει κάποια μεσοδυτική επαρχία των ΗΠΑ στην καταγωγή του Ντάνκαν, ούτε εργατικές κατοικίες ή ζωή στους δρόμους ή κάποια άλλη από τις γνωστές αφετηρίες των αθλητικών αφηγήσεων. Ο Ντάνκαν μεγάλωσε στο Σαν Κρουά, από έναν πατέρα που άλλαζε πολλές δουλειές και μια μητέρα που το σύνθημά της ήταν: «Καλός, καλύτερος, ο καλύτερος / Μην τα παρατάς ποτέ / Μέχρι το καλό σου να γίνει καλύτερο και το πιο καλό σου το καλύτερο». Είδε τη μητέρα του, την Αϊόνι, να πεθαίνει από καρκίνο όταν ήταν 14 ετών, αντιμετώπισε τον τυφώνα Χιούγκο στο σπίτι που ο πατέρας του βοήθησε να χτιστεί και άφησε μια πολλά υποσχόμενη καριέρα στην κολύμβηση για να παίξει μπάσκετ. Παραμένει ως σήμερα νησιώτης μέχρι το κόκαλο. Κάποτε προσπάθησε να μεταφέρει τον τόπο κατοικίας του στις Παρθένους Νήσους, έτσι ώστε οι φόροι απ’ το εισόδημά του να πηγαίνουν στην ιδιαίτερη πατρίδα του. Δούλεψε, λέει ο Ντάνκαν, για περίπου δυο χρόνια. «Νομίζω ότι ήταν τέλεια», λέει.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ, πάλι, είχε άλλη γνώμη.
15.Καρφώματα
Να μια αποσπασματική λίστα παιχτών του NBA που κάρφωναν πιο συχνά από τον Τιμ Ντάνκαν φέτος: Γκόρντον Χέιγουορντ, Λάντρι Φιλντς, Τζον Γουόλ, Μπάιρον Μάλενς, Τρέβορ Μπούκερ. Συνολικά 63 παίχτες κάρφωναν συχνότερα. Ακόμα κι όταν ο Ντάνκαν έκανε κάνα κάρφωμα, ήταν πάντα με το ένα χέρι να σηκώνεται πάνω απ’ τη στεφάνη και να κατεβαίνει με κάτι σαν περιφρόνηση. Στην πραγματικότητα, θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί βάσιμα ότι, με εξαίρεση τον Λάρι Μπερντ, κανένας άλλος παίχτης στην ιστορία του NBA δεν πέτυχε τόσο πολλά, όντας τόσο λίγο αλτικός.
16.Η φινέτσα
Από την άλλη, αυτά στα οποία είναι καλός ο Ντάνκαν στ’ αλήθεια ενθουσιάζουν τους βοηθούς προπονητές του NBA. Μόνο που οι περισσότεροι Αμερικανοί δεν είναι βοηθοί προπονητές. Οι βοηθοί μιλάνε ακατάπαυστα για το πώς μπορεί να πασάρει απ’ τη ρακέτα στον ελεύθερο παίχτη στην περιφέρεια με κλειστά τα μάτια, πώς παίζει με πρόσωπο σχεδόν ένα πόδι πιο μακριά από την μπασκέτα απ’ ό,τι οι περισσότεροι ψηλοί, πώς ταπώνει χωρίς να πηδάει, πόσο ωραίο είναι το σουτ του με ταμπλό (ένα σουτ που η υπόλοιπη χώρα έχει συμφωνήσει σιωπηρά να το χρησιμοποιεί μόνο όταν παίζει «ρολόι»), και άπειρες άλλες μικρές πλην όμως σημαντικές λεπτομέρειες.
Κατά τον Μάικ Μαλόουν, βοηθό στους Γουόριορς και ένα από τα καλύτερα αμυντικά μυαλά στο άθλημα: «Ο Τιμ λατρεύει να ξεκινά από αριστερά, να κινείται προς τα μέσα και να γυρίζει τον αριστερό του ώμο ώστε να καλύψει το δεξί του τζαμ χουκ. Οπότε (αν μπορείς προφανώς) θες να τον πας προς τη βασική γραμμή, που είναι η κακή του κίνηση. Αλλά μετά, όταν βρεθεί με πρόσωπο στο καλάθι, είναι πολύ καλός σε αυτό το σουτ με ταμπλό, και αν σηκώσεις τα χέρια σου, θα σηκωθεί κι αυτός και θα πάρει το φάουλ. Πρέπει να είσαι έτοιμος να σηκωθείς για κόψιμο, αλλά αν βγάλεις το χέρι σου απ’ την κατακόρυφο, είναι τόσο έξυπνος! Πρέπει να κινηθείς νωρίς, να καλύψεις τον χώρο προς τα μέσα και να μπορέσεις να δώσεις και βοήθεια από πίσω, σε νταμπλ τιμ. Και να προσπαθήσεις να τον σπρώξεις λίγο πιο έξω. Να μην τον αφήσεις να μπει τόσο βαθιά στη ρακέτα ώστε να κάνει το δεξί του τζαμ χουκ. Παίξε τον δυναμικά, προσπάθησε να τον στείλεις στη βασική γραμμή. Σηκώσου για κόψιμο όσο πιο αργά μπορείς».
Και; «Και πάλι δεν πετυχαίνει», λέει ο Μαλόουν. «Είναι σαν τον Κόμπι. Μπορείς να πεις “κάνε τον Κόμπι να πάει αριστερά”, αλλά και αριστερά να πάει πάλι σκοράρει».
17.Ο μύθος
Πριν από δυο βδομάδες, πριν από το πρώτο παιχνίδι με τους Τζαζ, ρώτησαν τον Πόποβιτς με ποιον θα ξεκινούσε σέντερ, και αυτός απάντησε: «με τον Τιμ Ντάνκαν, όπως κάνουμε τα τελευταία 15 χρόνια». Κι έτσι το πιο φτηνό κόλπο στην πρόσφατη ιστορία του NBA επιτέλους έλαβε τέλος. Μετά από δυο δεκαετίες που τον αποκαλούσαν όλοι πάουερ φόργουορντ, που τον έβαζαν στα ψηφοδέλτια για το All-Star Game ως πάουερ φόργουορντ, που συζητούσαν αν είναι ήδη το μεγαλύτερο τεσσάρι στην ιστορία, οι Σπερς το ξεκαθάρισαν. O Tιμ Ντάνκαν είναι σέντερ. Πάντα ήταν.
18.Η προκατάληψη απέναντι στους ψηλούς
Είναι κοινώς αποδεκτό: o μόνος λόγος που οι περισσότεροι ψηλοί ασχολούνται με το μπάσκετ είναι γιατί όταν ήταν μικροί κάποιος τους τσάκωσε στην παιδική χαρά και τους είπε: «Είσαι ψηλός, γι’ αυτό πρέπει να παίξεις μπάσκετ». Μετά, αυτός ο κάποιος τους έδωσε μια μπάλα. Γι’ αυτό βλέπει κανείς τόσους αδιάφορους ψηλούς ακόμα και στο επίπεδο του NBA, παίχτες όπως ο Τζο Μπάρι Κάρολ, ο Έντι Κάρι και ο Στάνλεϊ Ρόμπερτς, ακόμα και ο Άντριου Μπάινουμ. Ως αποτέλεσμα, οι οπαδοί έχουν μάθει να βλέπουν τους ψηλότερους παίχτες του αθλήματος να βαριούνται που ζουν.
Αν ρωτήσεις αυτούς που ξέρουν τον Ντάνκαν τι του δίνει ώθηση, θα σου πουν όλοι το ίδιο: αγαπάει το άθλημα. Νοιάζεται όσο και οι κοντοί. Είναι ένα πράγμα να λες ότι αγαπάς το παιχνίδι και άλλο, όπως λέει ο Φέρι, «να κάνεις τις θυσίες που χρειάζονται για να νικήσεις». Τονίζουν ότι ο Ντάνκαν έχασε περίπου 7 κιλά τα τελευταία δυο χρόνια για να προστατέψει τα γόνατά του, σε μια ηλικία στην οποία οι περισσότεροι παίχτες πάνω από 2,10 γίνονται όλο και πιο εύσωμοι (και πράγματι, βλέποντάς τον στα αποδυτήρια χωρίς την μπλούζα του, χωρίς καθόλου σωματικό λίπος, εντυπωσιάζεται). Μιλάνε για το πώς, σε αντίθεση με τον Ντέιβιντ Ρόμπινσον, που ήταν αξιαγάπητος κι έξυπνος και πούλαγε, αλλά δεν μπορούσε ποτέ να θυμηθεί όλα τα συστήματα, ο Ντάνκαν «ξέρει κάθε σύστημα από την αρχή μέχρι το τέλος, για όλους τους παίχτες, από το 1 ως το 5». Όπως λέει ο επί μακρόν βοηθός προπονητή Μάικ Μπαντενχόλτσερ: «ο Τιμ θα μπορούσε να προπονήσει την ομάδα, αν χρειαζόταν».
19.Παιχνίδια του μυαλού
Η συμπεριφορά του στο γήπεδο είναι τόσο συγκρατημένη ώστε το σατιρικό περιοδικό The Onion κάποτε είχε ένα άρθρο με τίτλο: Ο ΤΙΜ ΝΤΑΝΚΑΝ ΔΙΝΕΙ ΣΟΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΣΗΚΩΝΟΝΤΑΣ ΕΛΑΦΡΑ ΤΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΤΟΥ ΦΡΥΔΙ. Αυτή η εντύπωση είναι εσκεμμένη, όπως αποδεικνύεται. Ο Ντάνκαν έχει δηλώσει ότι χρησιμοποιεί τη σιωπή για να «καταστρέψει την ψυχική ηρεμία των ανθρώπων». Εξηγεί: «Το καλύτερο εγκεφαλικό παιχνίδι που μπορείς να στήσεις σε κάποιον είναι απλώς να του επιτίθεσαι μέχρι να “σπάσει”». Μην απαντάς, μη δείχνεις συναίσθημα. Απλώς συνέχιζε να παίζεις. «Τελικά», λέει με ένα μειδίαμα, «θα τους τσαντίσεις».
20.Το αντιμάρκετινγκ ενός σουπερστάρ
Δεν έχει παπούτσια. Ούτε κολεξιόν με απορροφητικά σορτς. Βασικά, δεν έχει τίποτα. Ο Λον Μπάμπι, ο ατζέντης του Ντάνκαν για χρόνια και νυν γενικός διευθυντής των Σανς, λέει ότι ο Ντάνκαν «απέρριπτε σχεδόν όλες τις ευκαιρίες». «Απλώς δεν ήταν τόσο σημαντικές για εκείνον», λέει ο Μπάμπι. «Έπρεπε να εξασφαλίσω ότι έκανα αυτό που ήθελε εκείνος, όχι αυτό που ήθελα εγώ».
Το αποτέλεσμα είναι ότι μπορεί να νιώθει κανείς απίστευτη μοναξιά αν είναι φαν του Ντάνκαν. Έχετε δει ποτέ εκτός Τέξας φούτερ με το όνομα του Ντάνκαν; Ξέρετε κάποιον που να μην είναι οπαδός των Σπερς αλλά να έχει αγαπημένο του παίχτη τον Ντάνκαν;
Όταν αυτή η τελευταία ερώτηση ανεβαίνει στο twitter, αρχίζει ένα πραγματικό κυνήγι θησαυρού. Δεκάδες επί δεκάδων προσπαθούν να βοηθήσουν. Απαντάνε ότι κάποτε ήξεραν αυτόν τον τύπο που είχε ένα φίλο που του άρεσε πολύ ο Ντάνκαν ή ότι ο Ντάνκαν ήταν ο αγαπημένος τους παίχτης από το ’97 έως το ’99 ή ότι ο Ντάνκαν είναι κάπου ο τρίτος αγαπημένος τους παίχτης, αλλά μετράει αυτό; Και τελικά, χτυπάμε φλέβα. Ένας φαν του NBA στον Καναδά, ένας στο Κλίβελαντ κι ένας στη Νέα Υόρκη. Τους ανακρίνω μέσω μέιλ, τους ρωτάω γιατί τους αρέσει ο Τιμ. Ένα ενδιαφέρον μοτίβο προκύπτει: στον Ντάνκαν βλέπουν τον εαυτό τους. Λένε ότι είναι «της παλιάς σχολής», ότι «είναι εσωστρεφής σαν εμένα» και ότι «κάνει τη δουλειά του και πάει σπίτι του».
Δηλαδή, σα να λέμε, ο Ντάνκαν μάς μοιάζει κάπως. Τι σόι ήρωας είναι αυτός;
21.Η τελευταία λέξη
Τα 20 λεπτά που είχε προτείνει ο Ντάνκαν έγιναν 40, και ακόμα μιλάει. Είναι άνετος εδώ στο δωμάτιο του ξενοδοχείου του, έχοντας ανεβάσει τη θέρμανση. («Είναι νησιωτική συνήθεια», λέει.) Σκέφτεται αρκετά, έχει ένα χιούμορ φλεγματικό –είναι μεγάλο πειραχτήρι– και είναι ευχάριστος. Οι συμπαίχτες του, αυτή την πλευρά του την ξέρουν καλά.
Η ερώτηση πρέπει να γίνει: γιατί δεν αφήνεις το κοινό να δει αυτή την πλευρά σου; «Με τα ΜΜΕ, μένω στα βασικά, στην επιφάνεια, στο θέμα μας», λέει. «Είμαστε εδώ για να μιλήσουμε για μπάσκετ. Θα σου δώσω αυτό που θες και μετά θα πάει καθένας σπίτι του. Δεν με νοιάζει καθόλου αν θα με γνωρίσει κάποιος ή αν θα μπει στη ζωή μου ή οτιδήποτε τέτοιο».
Αυτό είναι κατανοητό, ακόμα και αξιοθαύμαστο κατά κάποιον τρόπο. Στο κάτω-κάτω, πόσοι από μας θα θέλαμε διάφοροι παντελώς άγνωστοι να ξέρουν προσωπικές λεπτομέρειες για τη ζωή μας; Όμως όταν ο Ντάνκαν αποχωρήσει, θα συνειδητοποιήσουμε άραγε ξαφνικά πόσο μας λείπει; Θα συνειδητοποιήσουμε πόσο μοναδική υπήρξε η καριέρα του; Θ’ αρχίσουμε να τον εκτιμάμε όχι μόνο για όλα όσα ήταν αλλά και για όλα όσα δεν ήταν;
Μπορεί, πάλι, να μην είναι αργά ν’ αρχίσουμε τώρα. Τον ρωτάμε. Δεν τον νοιάζει πώς τον βλέπουν, πώς θα τον θυμούνται;
O Ντάνκαν σκέφτεται λίγο, σηκώνει το μανίκι της ασημένιας του φόρμας των Σπερς. «Γιατί;», λέει. «Δεν έχω κανένα έλεγχο πάνω σ’ αυτό. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να παίζω, και να προσπαθώ να παίζω καλά. Η νίκη θα έπρεπε να είναι το μόνο που μετράει. Δεν μπορώ να χειριστώ το πώς με βλέπει ο κόσμος».
Μα δεν είναι καθόλου αλήθεια αυτό, του λέμε.
Το σκέφτεται, μετά συνοφρυώνεται. «Εντάξει, φαντάζομαι ότι θα μπορούσα. Θα μπορούσα να είμαι πιο προσιτός και να είμαι ο αγαπημένος όλων. Θα μπορούσα να μιλάω για τη ζωή μου και να έχω πιο πολλές χορηγίες και να είμαι εκεί έξω και να είμαι ο αγαπημένος των οπαδών. Αλλά γιατί θα βοηθούσε αυτό;».
Κάνει μια στιγμιαία παύση. «Γιατί θα έπρεπε να βοηθάει;».
[Μετάφραση: unDbild
Soundtrack: The Men – Album: Leave Home]
Περα απο ποιοτητα ο συγκεκριμενος έχει αρκετη ιστορια μου αμαρτια μου στην προσωπικη του ζωη