Με αφορμή το πρόσφατο ματς της Εθνικής Ελλάδας με την αντίστοιχη της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και την αντίδραση του Έντιν Τζέκο όταν αντίκρυσε τον Σωκράτη Παπασταθόπουλο, αναδημοσιεύουμε ένα παλαιότερο κείμενό μας από το HUMBA! #9 (Φθινόπωρο 2012) και συγκεκριμένα το αφιέρωμα «Γιουγκοσλαβικός αθλητισμός και εμφύλιος πόλεμος – Μέρος Πρώτο».
Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα κείμενο που παρουσιάζει τη ζωή του Έντιν Τζέκο από τα χαλάσματα του γιουγκοσλαβικού εμφυλίου μέχρι την άνοδό του στα ανώτατα επίπεδα του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Αυτό που κάνει τον Έντιν Τζέκο να ξεχωρίζει είναι ότι ποτέ του δεν ξέχασε από που ξεκίνησε. Και αυτό είναι ένα στοιχείο που, δυστυχώς, σπάνια συναντούμε πλέον σε ποδοσφαιριστές τέτοιου βεληνεκούς.
Η περίπτωση του Έντιν Τζέκο
Ο Έντιν Τζέκο, γεννημένος στις 17 Μαρτίου 1986, είναι Βόσνιος ποδοσφαιριστής, και από την περσινή σεζόν αγωνίζεται με τη φανέλα της Μάντσεστερ Σίτι (σ.σ. το κείμενο είχε γραφτεί το 2012 -πλέον ο Τζέκο αγωνίζεται στη Ρόμα). Είναι διεθνής με την εθνική ομάδα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και στην πατρίδα του τον αποκαλούν «Το Διαμάντι της Βοσνίας». Πριν μεταγραφεί στην αγγλική ομάδα, είχε αγωνιστεί στην γερμανική Βόλφσμπουργκ και πριν στις βοσνιακές ομάδες Ζελενίτσαρ, Τέπλιτσε και Ούστι ναντ Λάμπεμ.
Το όνομά του και η αξία του έγιναν γνωστά κατά την διετή παραμονή του στη Μπουντεσλίγκα όπου την πρώτη χρονιά αναδείχτηκε πρώτος σκόρερ με 22 γκολ και την δεύτερη χρονιά στη Βόλφσμπουργκ δεύτερος σκόρερ με 26 γκολ. Κάπου εκεί ασχολήθηκαν οι άνθρωποι της Σίτι και τον έφεραν στο Μάντσεστερ, όπου μπορεί να μην είναι τόσο παραγωγικός αλλά την περσινή σεζόν σημείωσε ένα εντυπωσιακό χατ-τρικ με αντίπαλο την Τότεναμ και πέτυχε ένα καθοριστικό γκολ την τελευταία αγωνιστική με αντίπαλο της Κουίνς Παρκ Ρέιντζερς.
https://www.youtube.com/watch?v=Mal1ywzkEoM
Τι σχέση έχουν όμως όλα αυτά και η λαμπρή όπως διαγράφεται πορεία του Τζέκο με τον πόλεμο και τις εντάσεις της δεκαετίας του ’90 στην πρώην Γιουγκοσλαβία; «Για μία και μοναδική φορά η μητέρα μου μού απαγόρεψε να βγω από το σπίτι να παίξω ποδόσφαιρο στην αλάνα που ήταν εκεί κοντά μαζί με τα υπόλοιπα παιδιά της γειτονιάς. Μερικά λεπτά αργότερα μια βόμβα εξερράγη στην αλάνα. Η μητέρα μου και το ένστικτό της μου έσωσαν τη ζωή». Ήταν Απρίλιος του 1994. Εκείνο το απόγευμα, σε εκείνη την αλάνα, πολλοί από τους παιδικούς φίλους του Τζέκο σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν σοβαρά.
Η παιδική ηλικία του Τζέκο δεν ήταν ανέμελη, ξένοιαστη και γεμάτη παιχνίδι. Από το 1992 ως το 1995, αυτός και η οικογένειά του ζούσαν με τον τρόμο του πολέμου, των βομβαρδισμών και της ανηλεής επίθεσης και ομηρίας της πόλης του Σαράγιεβο για τέσσερα ολόκληρα χρόνια. Ζούσαν σε ένα σπίτι 35 τετραγωνικών μέτρων 15 άτομα, όλα τα μέλη της οικογένειας, το οποίο τελικά καταστράφηκε, όπως και χιλιάδες άλλα σπίτια και κτίρια που οδήγησαν 2.200.000 ανθρώπους της πόλης να την εγκαταλείψουν. Σε μια συνέντευξη αναφέρει ο Τζέκο: «Ήταν πολύ δύσκολα χρόνια για όλους μας στην πατρίδα. Δεν υπήρχε φαγητό, υπήρχε φόβος και έπρεπε κάθε τρεις και λίγο να κρυβόμαστε όταν έπεφταν πυροβολισμοί και βόμβες. Ήταν πολύ δύσκολη εποχή, κάθε μέρα κάποιος γνωστός μας άνθρωπος, φίλος ή γείτονας έπεφτε νεκρός. Πολλοί ποδοσφαιριστές αρχίζουν το ποδόσφαιρο από πιτσιρίκια παίζοντας μπάλα στους δρόμους. Για μένα αυτό ήταν αδύνατον. Αλλά μόλις τελείωσε ο πόλεμος ήμουν ψυχολογικά και συναισθηματικά πολύ πιο δυνατός.» Ακόμα και μετά τη λήξη του πολέμου ο κίνδυνος παρέμενε. Η οικογένεια άρχισε να μένει στο Σαράγιεβο και ο αγωνιστικός χώρος της Ζελενίτσαρ, ομάδα στην οποία αγωνίστηκε ο Τζέκο, έπρεπε να καθαριστεί από τις νάρκες. «Ήταν φρικτές εποχές, δεν θέλω να τις σκέφτομαι, θέλω να κοιτάζω μπροστά».
Δεν αποκαλείται από τους Βόσνιους «Το Διαμάντι της Βοσνίας» μόνο για τις αγωνιστικές του αρετές και επιδόσεις αλλά και για τον χαρακτήρα του. Κάποια στιγμή, χάρισε σε έναν οδηγό ταξί του Σαράγιεβο, ο οποίος τον πηγαινοέφερνε στις πρώτες του προπονήσεις, ένα ολοκαίνουριο αυτοκίνητο! Ο Τζέκο είναι πρεσβευτής της Unicef και κάθε φορά που επισκέπτεται τη Βοσνία ασχολείται με τα προβλήματα των παιδιών και προσπαθεί να κάνει τη φωνή τους να ακουστεί σε όλον τον κόσμο. Ο φίλος του Τζέκο, Μοχάμεντ Κόνιτς που αγωνίζεται στην Κόβεντρι, λέει για αυτόν: «Οι Βόσνιοι αγαπούν τον Τζέκο όχι μόνο λόγω της επιτυχίας του αλλά και λόγω της καλοσύνης του. Μπορεί να καταλάβει πώς νιώθουν γιατί έχει ζήσει μαζί τους και ξέρει τι έχουν περάσει».
Όταν είσαι πιτσιρικάς και έχεις βιώσει έναν πόλεμο σαν και αυτόν στη Βοσνία και το Σαράγιεβο δεν είναι εύκολο να ξεχάσεις ούτε τις δικές σου αναμνήσεις ούτε όλων των ανθρώπων που ήταν δίπλα σου…