Αν κάτι μας απασχόλησε με την έναρξη του Φθινοπώρου είναι το μπάσκετ. Το Eurobasket 2017 ανήκει ήδη στο παρελθόν, αλλά μιας και το τεύχος μας βγήκε ένα μήνα και κάτι ψηλά μετά τη λήξη του, δεν γινόταν να μην μας απασχολήσει στο editorial. Βέβαια, δεν σταθήκαμε στο αθλητικό κομμάτι, αλλά σε κάποια πραγματάκια που ακούσαμε και διαβάσαμε δεξιά κι αριστερά. Το αν τα λέμε σωστά ή υπερβάλλουμε, το αφήνουμε στην κρίση σας.
Έθνος – Αθλητισμός, σημειώσατε Χ2
Πώς θα μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε την 8η θέση της Εθνικής Ελλάδας στο Ευρωμπάσκετ 2017; Εθνική ή αθλητική αποτυχία; Η 1η θέση της Εθνικής Σλοβενίας τι αισθήματα δημιουργεί στα 2 εκατ. κατοίκων αυτής της χώρας; Εθνική ανάταση ή αθλητική περηφάνια; Ως τι να αναλύσουν τον τρίτο συνεχόμενο χαμένο τελικό (προηγήθηκε η 2 θέση στο Μουντομπάσκετ του 2014 και τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2016) οι Σέρβοι; Ως εθνική ταπείνωση ή ως αθλητική κατάρα; Πόσο εύκολα έρχονται κοντά, αλλά και απομακρύνονται αυτές οι δύο λέξεις (εθνικό και αθλητικό), όταν μιλάμε για σπορ;
Η αλήθεια είναι ότι κανείς δεν μπορεί να δώσει μια ξεκάθαρη απάντηση σε αυτό το ερώτημα, μιας και οι δύο αυτές λέξεις τέμνονται καθέτως, οριζοντίως, διαγωνίως, εντός, εκτός και επί τα αυτά. Όσο εύκολο είναι μια ολόκληρη χώρα να πανηγυρίζει και να νιώθει περήφανη για μια μεγάλη αθλητική νίκη (όπως η Ελλάδα με το EURO 2004 ή η Ισλανδία με το EURO 2016), άλλο τόσο εύκολο είναι να θεωρεί ντροπή μια ήττα (όπως η Ελλάδα την ήττα από την Αλβανία το Σεπτέμβριο του 2004 στο ποδόσφαιρο ή η Γαλλία τον αποκλεισμό της από τη φάση των ομίλων στο Μουντιάλ του 2002). Και συνεχίζοντας, να προσθέσουμε ότι είναι πολύ εύκολο να χαρείς με τον άθλο μιας μικρής χώρας σε μια μεγάλη διοργάνωση (όπως η νίκη του Ιράν επί των ΗΠΑ στο Μουντιάλ του 1998) ή να αναθεματίσεις μια επική νίκη κάποιας άλλης χώρας (όπως το εμφατικό 1-7 των Γερμανών επί της Βραζιλίας στο Μουντιάλ του 2014).
Ας κάνουμε εδώ μια παύση και ας αναλογιστούμε το εξής. Η κατάκτηση του EURO από την Ελλάδα ήταν μόνο εθνική περηφάνια ή στην ουσία βλέπαμε εν εξελίξει μια τεραστίων διαστάσεων αθλητική έκπληξη; Η νίκη του Ιράν επί των ΗΠΑ ήταν απλώς μια ανέλπιστη νίκη ή σε αυτή τη νίκη είδαν πολλοί και μια ήττα της παγκόσμιας ιμπεριαλιστικής υπερδύναμης; Η ήττα της Ελλάδας από την Αλβανία θεωρήθηκε ντροπή ούτως ή άλλως ή θεωρήθηκε ΝΤΡΟΠΗ επειδή προηγήθηκε ο θρίαμβος στην Πορτογαλία; Αν η Ελλάδα νικούσε 1-7 τους Γερμανούς θα θεωρούνταν τον ίδιο unfair η νίκη ή θα αντιμετωπιζόταν ως απάντηση για τις μνημονιακές πολιτικές;
Το ξέρουμε ότι ίσως αυτά τα ερωτήματα είναι ρητορικά ή ίσως υπερβολικά για κάποιους άλλους. Αν όμως δούμε πώς διαμορφώνεται η δημόσια σφαίρα από τα ΜΜΕ και τα σχόλια των αναγνωστών τους, τότε μάλλον κάνουμε καλά και θέτουμε ξανά αυτά τα ερωτήματα. Το πρόσφατο Ευρωμπάσκετ μας έδωσε πολλές αφορμές για τέτοια ερωτήματα.
Είναι ο Γιάννης Αντετοκούνμπο ένας εθνικός προδότης; Είναι προδότες της χώρας τους οι 8 νατουραλιζέ παίκτες της φετινής διοργάνωσης που επέλεξαν να παίξουν με άλλο εθνόσημο; Μπορεί ο Σρέντερ να θεωρηθεί Γερμανός; Αρκούν οι μόνιμες επικλήσεις στο Θεό και την Ελλάδα για να θεωρηθούν οι Antetokounbros όμοιοι με εμάς; Είναι οι μαύροι και μελαψοί Γάλλοι παίκτες τέκνα του γαλλικού έθνους ή προδότες της ιδιαίτερης μαμάς πατρίδας τους; Οι Σέρβοι θα έπρεπε να νιώθουν χαρά ή μίσος που ένας ομοεθνής τους προπονητής κατέκτησε το Ευρωμπάσκετ με τη Σλοβενία, κερδίζοντας τους μάλιστα στον τελικό; Σε μια Ευρώπη που το μπάσκετ (και ο αθλητισμός εν γένει) αλλάζει συνεχώς –στα πρότυπα του NBA– και η κοινωνία μεταλλάσσεται –λόγω της μετανάστευσης– πόσο εύκολο είναι να διατηρηθούν οι «εθνικοί κορμοί» ως το βασικό και αποκλειστικό συστατικό μιας επιτυχίας;
Γιατί οι Έλληνες μπασκετικοί συντάκτες τείνουν να κρύβουν ό,τι κάνει κακό στην Εθνική (π.χ. η υποβάθμιση του τσακωμού Μπουρούση- Παππά), ενώ οι αντίστοιχοι του ποδοσφαίρου ζητούν συνεχώς να πέσουν κεφάλια (π.χ. οι μπουνιές του Τζαβέλλα με τον Μανιάτη); Μήπως και οι δύο αντιμετωπίζουν αυτές τις αγωνιστικές αποστολές πρωτίστως με το τι θα κάνει καλό στην Εθνική και δευτερευόντως με το τι είναι καλό για την Ομάδα; Γιατί για παράδειγμα θα πρέπει, σύμφωνα με τους αθλητικούς συντάκτες, όλοι να αισθανόμαστε περήφανοι για την Εθνική; Τι μας συνδέει δηλαδή με αυτούς τους παίκτες; Αρκεί το εθνόσημο και η κοινή καταγωγή; Γιατί ένας οπαδός μίας ομάδας που βρίζει νυχθημερόν έναν αντίπαλο να πρέπει να τον υποστηρίξει σε μια μεγάλη διοργάνωση; Πείτε μας υπερβολικούς, αλλά κάπως έτσι δεν σφυρηλατείται και η εθνική ενότητα, όταν για παράδειγμα πρέπει οι εργαζόμενοι να κάνουν θυσίες και να μη ζητούν τα δεδουλευμένα τους από μια υπό κατάρρευση εταιρεία προκειμένου αυτή να συνεχίσει να δουλεύει για να μην κλείσει και μείνουν άνεργοι;
Και στο κάτω κάτω, το να θέλουμε να ξημεροβραδιαζόμαστε για να βλέπουμε μεγάλες διεθνείς διοργανώσεις, υποστηρίζοντας την οποιαδήποτε εθνική, δεν έχει κάτι μεμπτό. Είτε χαίρεσαι με την Εθνική Ελλάδας στο πόλο είτε με την Εθνική Δανίας στο χάντμπολ, η χαρά του παιχνιδιού, της έκπληξης και της ανατροπής είναι αυτή που σε καθηλώνει μπροστά στην οθόνη. Όχι το χρώμα και το σήμα της σημαίας. Αυτά προτιμούμε να μας καθηλώνουν στα γήπεδα του συλλόγου μας.