Αιματηρή σύγκρουση μεταξύ αντιπάλων οπαδών ή ακόμα ένα επεισόδιο της αιγυπτιακής εξέγερσης;
Την Τετάρτη 1 Φεβρουαρίου 2012 στην Αίγυπτο, την πρώτη μέρα του μήνα, την ημέρα που σε όλες τις χώρες λένε «καλό μήνα», δολοφονήθηκαν μέσα σε λίγα λεπτά 74 άνθρωποι. Στο Πορτ Σαϊντ, αμέσως μετά τη λήξη του αγώνα μεταξύ της Αλ Μασρί και της Αλ Αχλί βρήκαν τραγικό θάνατο 74 οπαδοί της Αλ Αχλί, μιας από τις μεγαλύτερες και πιο διάσημες ομάδες της Αιγύπτου. Δεν ήταν όμως ένα ακόμα περιστατικό «οπαδικής βίας». Ήταν το τελευταίο επεισόδιο μιας σειράς γεγονότων με θύματα νέους αιγύπτιους που ένα χρόνο μετά την εξέγερση της πλατείας Ταχρίρ, συνεχίζουν να αντιστέκονται δυναμικά στις δυνάμεις ασφαλείας, το στρατό και την αστυνομία της χώρας, ζητώντας την άμεση απομάκρυνσή τους και την παραίτησή τους από κάθε πολιτική πρωτοβουλία.
Το βράδυ της πρώτης Τετάρτης του Φεβρουαρίου στήθηκε από τις αρχές μια καλοστημένη παγίδα για τους φιλοξενούμενους οπαδούς της Αλ Αχλί. Μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα κάνουν λόγο για εγκληματικά «λάθη» των αρχών ασφαλείας του γηπέδου αλλά και της αστυνομίας. Σε ένα παιχνίδι, από αυτά που βαφτίζονται υψηλής επικινδυνότητας, η αστυνομική παρουσία ήταν ελάχιστη, ο καθιερωμένος έλεγχος των οπαδών της Αλ Μασρί ελλιπέστατος (πως αλλιώς δικαιολογούνται τα ρόπαλα, τα μαχαίρια, τα εκρηκτικά, μέχρι και τα όπλα που κρατούσαν και χρησιμοποίησαν οι οπαδοί της Αλ Μασρί κατά την επίθεσή τους προς τους αντίπαλους οπαδούς;), βασικές θύρες αλλά και άλλοι διέξοδοι από την κερκίδα προς άλλους χώρους εκτός γηπέδου ήταν κλειδωμένες και δευτερόλεπτα πριν την επίθεση οι προβολείς του σταδίου έσβησαν. Αυτόπτες μάρτυρες ισχυρίζονται πως η αστυνομία «έκανε τα στραβά μάτια» και κατά άλλους πως έφτιαχνε διαδρόμους για να προσεγγίσουν πιο άνετα οι επιτιθέμενοι οπαδοί εκείνους της Αλ Αχλί, και πως η μοναδική πύλη που δεν ήταν κλειδωμένη ήταν αυτή μεταξύ του αγωνιστικού χώρου και του πετάλου που κάθονταν οι φιλοξενούμενοι φίλαθλοι. Γιατί άραγε; Μήπως για να γίνει η πρόσβαση πιο εύκολη για τους δολοφόνους; Ακόμα και τη στιγμή της σύγκρουσης καμιά αστυνομική δύναμη δεν επενέβη για να διαλύσει το πλήθος, παρά μονάχα αρκετή ώρα μετά όταν πια ήταν πολύ αργά και τα θύματα ήδη δεκάδες. Η αγριότητα των επιτιθέμενων οπαδών ήταν απερίγραπτη. Πληροφορίες αναφέρουν πως ανάμεσά τους ήταν παρακρατικοί και καμουφλαρισμένοι αστυνομικοί που έπαιρναν την εκδίκησή τους για τις επιθέσεις που είχαν δεχτεί συνάδελφοί τους τις προηγούμενες μέρες στο Κάιρο από οργισμένους διαδηλωτές, στις τάξεις των οποίων συμμετείχαν οργανωμένα πολλοί οπαδοί ultrasαπό την Αλ Αχλι. Και δεν ήταν η πρώτη φορά όλον αυτόν το χρόνο που λαμβάνει χώρα η αιγυπτιακή εξέγερση. «Η κατάσταση ήταν πολύ παράξενη», λέει ο AhmedYasser, μέλος των UltrasMarsawy, του πιο δυναμικού γκρουπ οπαδών της Αλ Μασρί, «το να βλέπεις ανθρώπους να πεθαίνουν σε ένα ποδοσφαιρικό αγώνα είναι κάτι τραγικό, έκλαιγα όλη τη νύχτα. Αυτό δεν μπορεί να έχει γίνει από τους οπαδούς μας». Μέλη των οργανωμένων οπαδών και των δύο ομάδων συναντήθηκαν πριν την έναρξη του αγώνα με τον πρόεδρο της Αλ Μασρί και τον υπεύθυνο ασφαλείας του γηπέδου και συμφώνησαν να μην υπάρξουν φαινόμενα βίας. Πράγμα που δείχνει πως στις τάξεις των οπαδών δεν υπήρχε πρόθεση για συμπλοκές κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. «Συνήθως μαζευόμαστε πριν τον αγώνα και όλοι μαζί καθόμαστε στις συνηθισμένες μας θέσεις στην κερκίδα», συνεχίζει ο Yasser, «όταν φτάσαμε στην εξέδρα είδαμε άλλους να κάθονται στις θέσεις μας και μόλις τους είπαμε να φύγουν, αρνήθηκαν και για να μην δημιουργηθεί επεισόδιο, κάτσαμε σε κάποιο άλλο σημείο της κερκίδας». Ένας άλλος οπαδός της Αλ Μασρί, ο Islamal–Sayed, αναφέρει πως κατά τη διάρκεια του ημιχρόνου, τέσσερα πούλμαν με άντρες που φορούσαν όλοι μπλούζες της ομάδας έφτασαν στο γήπεδο και πήραν θέση στην κερκίδα. «Ήταν αυτοί που επιτέθηκαν και κυνήγησαν τους οπαδούς της Αλ Αχλί, μόλις το αντιληφθήκαμε προσπαθήσαμε να τους αποτρέψουμε αλλά δεν τα καταφέραμε. Ο περισσότερος κόσμος είχε εισβάλει στον αγωνιστικό χώρο για να γιορτάσει τη νίκη της ομάδας, όχι για να δημιουργήσει επεισόδια και μάλιστα τέτοιας έκτασης». Αμέσως μετά τα γεγονότα και αφού πολλοί φίλοι και οπαδοί της ομάδας υποδέχτηκαν τα τρένα με τους εκδρομείς της Αλ Αχλί, ξέσπασαν επεισόδια στους δρόμους του Κάιρο και οργισμένες διαδηλώσεις μπροστά από κυβερνητικά κτίρια, θεωρώντας υπεύθυνους για τη δολοφονία τόσων φιλάθλων την αστυνομία και τους ανθρώπους του Μουμπάρακ. Ο Yasserκλείνοντας λέει «προσπαθούν να με πείσουν πως η αστυνομία και ο στρατός μπορεί να περιφρουρήσει μια εκλογική διαδικασία, ενώ έχει προηγηθεί εξέγερση, 27 εκατομμυρίων ανθρώπων και δεν μπορεί να αστυνομεύσει δύο αντίπαλες κερκίδες με τέσσερις πέντε χιλιάδες οπαδούς;»
Όταν στις 25 Ιανουαρίου ξέσπασε η εξέγερση με κέντρο την πλατεία Ταχρίρ του Κάιρο, διάφοροι δημοσιογράφοι, αναλυτές και παρατηρητές ανακάλυψαν πως το μοναδικό οργανωμένο γκρουπ στην Αίγυπτο που είχε την ικανότητα και την εμπειρία να αντισταθεί και να συγκρουσθεί αποτελεσματικά και δυναμικά με τις δυνάμεις ασφαλείας και την αστυνομία, δεν ήταν η Μουσουλμανική Αδελφότητα ούτε το νεολαιίστικο κίνημα 6 Απρίλη, αλλά οι Ultras. Και κυρίως οι ultrasτης Αλ Αχλί και της ετέρας μεγάλης ομάδας της πόλης, της Ζάμαλεκ. Οι ultrasτων δύο μεγάλων συλλόγων του Κάιρο ένωσαν τις δυνάμεις τους, παρόλο την αιώνια οπαδική τους έχθρα, ανέπτυξαν επιθετικές αλλά και αμυντικές στρατηγικές που βοήθησαν το κίνημα να κάμψει την αντίσταση της αστυνομίας και του στρατού, έπαιξαν σπουδαίο ρόλο σε σημαντικές μάχες του κινήματος όπως αυτές στην γέφυρα Qasr al-Nil, στο δρόμο Ramsesή στην περιβόητη «Μάχη της Καμήλας». Επίσης, παρέμειναν όλες τις μέρες στις πλατείες και στους δρόμους προσφέροντας βοήθεια και την έμπρακτη αλληλεγγύη τους σε όποιον είχε ανάγκη. Ήταν και είναι αναπόσπαστο κομμάτι, με πρωταγωνιστικό ρόλο, στην προσπάθεια απελευθέρωσης της Αιγύπτου από τους κάθε είδους δικτάτορες. Εκτός από τις διαδηλώσεις και τους δρόμους οι ultrasτων δύο ομάδων χρησιμοποιούν και τη φυσική τους έδρα, την εξέδρα, για να δια-δηλώσουν την αντίθεσή τους στο στρατιωτικό καθεστώς και στη στάση της αστυνομίας. Χορογραφίες με θέμα την πτώση του Μουμπάρακ και συνθήματα για τη νίκη της επανάστασης ακούγονταν και από τα δύο γήπεδα. Οι ultrasμπορεί να μην είναι πολιτικοποιημένοι, να μην συμμερίζονται κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία και πολιτικά πιστεύω, όμως γνωρίζουν από πρώτο χέρι την αστυνομική βία, την καταπίεση και την καταστολή. Και αν για κάτι υπερηφανεύονται οι οπαδοί όχι μόνο της Αλ Αχλί και της Ζάμαλεκ, αλλά και όλων των αιγυπτιακών ομάδων είναι πως διακατέχονται από ένα πνεύμα ελευθερίας και ανεξαρτησίας. Οι αντιδράσεις έγιναν εντονότερες στη δεύτερη φάση της εξέγερσης, τους προηγούμενους μήνες, όταν η σφαίρα ενός αστυνομικού οργάνου σκότωσε ένα μέλος των ultrasAlAhly. Η οργή και το μίσος των οπαδών της Αλ Αχλί για το χαμό του «αδελφού» τους ξεχείλισαν. Από τη μια πλευρά η συσσωρευμένη οργή και η συνεχόμενη αντίδραση τόσες μέρες και νύχτες με αμείωτες συγκρούσεις με την αστυνομία, και από την άλλη ο πρωταγωνιστικός ρόλος των ultrasστο κίνημα αποτελούν ικανούς λόγους για τις αρχές για να αντεπιτεθούν. Και τι καλύτερος χώρος για κάτι τέτοιο από ένα γήπεδο, όπου άπαντες σε πρώτη φάση θα μιλήσουν για χούλιγκανς, αλήτες και κάφρους. Όπως και έγινε δηλαδή. Ευτυχώς αργότερα αποκαλύφθηκαν οι πραγματικές πτυχές της τραγωδίας.
Πρόκειται, απλώς, για θύματα οπαδικής βίας ή για ήρωες; Η Samah al-Nakkash, 44χρονη μητέρα και παρούσα στη διαδήλωση που έλαβε χώρα έξω από τα γραφεία της ομάδας της Αλ Αχλί μετά τη σφαγή στο Πορτ Σαϊντ δηλώνει: «Είναι ήρωες, δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία. Ο γιος μου δεν είναι στους ultrasαλλά πολλοί φίλοι του είναι, και λέω πως μάχονται σαν λιοντάρια. Συνέχεια οργανώνουν περιπολίες στους δρόμους, διαδηλώνουν, αντιστέκονται, προστατεύουν τα κορίτσια και επιτίθενται στα αστυνομικά όργανα που τους φέρονται σαν σκουπίδια. Κάποιοι από αυτούς που δολοφονήθηκαν ήταν τις προηγούμενες μέρες εκεί έξω και περιφρουρούσαν το κίνημα».
Τραγική ειρωνεία; Ένα από τα πιο γνωστά τραγούδια των ultrasτης Αλ Αχλί τελειώνει με τον εξής στίχο: «Τη μέρα που θα σταματήσω να τραγουδώ, θα είναι τη μέρα που θα είμαι νεκρός…»