(Δημοσιεύτηκε στο ένατο τεύχος του HUMBA!. Μετάφραση από το αγγλικό περιοδικό FourFourTwo)
Το 1969 οι τρεις προκριματικοί αγώνες μεταξύ του Ελ Σαλβαδόρ και της Ονδούρας σήμαναν τον «Πόλεμο του Ποδοσφαίρου». Ύστερα από 40 χρόνια παλεύουν ακόμα άραγε για το πανέμορφο παιχνίδι;
Όσο περισσότερο διαβάζεις για τη Λατινική Αμερική, τόσο αναρωτιέσαι αν είναι όντως τόσο τρελοί. Συνήθως –αρκεί να μην μιλάμε για τον Ούγκο Τσάβες ή τα γαϊδούρια– η απάντηση είναι «ναι».
Παρά τη loco (τρελή) συμπεριφορά τους, το γεγονός ότι η Ονδούρα και το Ελ Σαλβαδόρ κατέληξαν σε πόλεμο εξαιτίας του ποδοσφαίρου απαιτεί και μια δεύτερη σκέψη. Η ιστορία αρχίζει το 1969, όταν οι δύο χώρες μπλέχτηκαν διαδοχικά σε τρεις προκριματικούς αγώνες για το Παγκόσμιο Κύπελλο (Μουντιάλ) και μία στρατιωτική σύγκρουση που προκάλεσε το θάνατο 2.000-6.000 ανθρώπων. Η μάχη κράτησε μόλις εκατό ώρες, μέχρι να επικρατήσει η λογική και να συναφθεί ανακωχή. Η ιστορία είχε όμως γραφτεί. Αυτός ήταν ο «Πόλεμος του Ποδοσφαίρου». Εντέλει, όπως είπε και ένας φίλος στον Ρίτσαρντ Καπουσίνσκι, κορυφαίο πολωνό δημοσιογράφο, συχνά στη Λατινική Αμερική η γραμμή μεταξύ ποδοσφαίρου και πολιτικής είναι πολλή λεπτή.
Αγάπη και Ειρήνη; Όχι το 1969.
Εάν υπήρχε η πιθανότητα να ξεσπάσει πόλεμος με αφορμή έναν προκριματικό αγώνα, θα ήταν αυτός ο αγώνας. Ο όρος «βρομοδουλειά» δεν πιάνει ούτε στο ελάχιστο την ατμόσφαιρα. Το πρώτο παιχνίδι έλαβε χώρα στην Τεγκουσιγκάλπα, πρωτεύουσα της Ονδούρας, στις 8 Ιουνίου. Η αποστολή του Ελ Σαλβαδόρ έμεινε ξύπνια όλη τη νύχτα εξαιτίας της φασαρίας που δημιουργούσαν οι αντίπαλοι οπαδοί έξω από το ξενοδοχείο. Το Ελ Σαλαβαδόρ έχασε 1-0, με γκολ που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια των δεκάλεπτων καθυστερήσεων. Μόλις μπήκε το γκολ μία Σαλβαδοριανή αυτοκτόνησε με σφαίρα στην καρδιά. Η κηδεία της καλύφθηκε από τα τηλεοπτικά μέσα σε μία προσπάθεια διέγερσης του εθνικού συναισθήματος με αφορμή τον επαναληπτικό αγώνα της επόμενης εβδομάδας. Η προσπάθεια πέτυχε.
Στον επαναληπτικό αγώνα, στο Ελ Σαλαβαδόρ, οι παίχτες της εθνικής ομάδας της Ονδούρας δέχθηκαν παρόμοια φιλοξενία με αυτή με την οποία αντάμειψαν οι συμπατριώτες τους τούς παίχτες της εθνικής ομάδας του Ελ Σαλβαδόρ. Από τη στιγμή που πάτησαν το πόδι τους στο αεροδρόμιο οι παίχτες της Ονδούρας ήξεραν ότι θα τους περίμεναν πολλά περισσότερα από όσα είχαν φανταστεί. Σταρ της ομάδας ήταν ο Ενρίκε «Ο Λαγός» Καρντόνα,[1] η εκτελεστική δεινότητα του οποίου του εξασφάλισε μία θέση στην Ατλέτικο Μαδρίτης μακριά από τη φάρμα μπανανών της United Fruit Company,[2] στην οποία δούλευε τότε. Οι Σαλβαδοριανοί καλωσόρισαν τον Καρντόνα με εικόνες που έδειχναν να τον σοδομίζει ένας μεγαλύτερος λαγός. Άλλες αφίσες και πλακάτ έδειχναν οποιονδήποτε μη λευκό παίχτη της Ονδούρας με ένα κόκαλο ανάμεσα στα ρουθούνια του.
«Είχα συνηθίσει τέτοιου είδους συμπεριφορές αλλά έβλεπα τους συμπαίχτες μου πολύ νευριασμένους», θυμάται ο Καρντόνα και συνεχίζει: «Την Παρασκευή πριν τον αγώνα δολοφονήθηκαν δύο άνθρωποι έξω από το ξενοδοχείο μας και για αυτό το λόγο μας μετέφεραν στην πρεσβεία για να μείνουμε». Όσο και να κοιμήθηκαν, σίγουρα δεν ήταν προετοιμασμένοι για την επίσημη υποδοχή. Κατά τη διάρκεια της ανάκρουσης του εθνικού ύμνου πριν τον αγώνα, στη θέση της ονδουριανής σημαίας βρισκόταν ένα κουρέλι.
Δεδομένων των συνθηκών που επικρατούσαν, η ήττα με 3-0 έμοιαζε με νίκη. Ο προπονητής της Ονδούρας το είπε ξεκάθαρα: «Είμαστε φοβερά τυχεροί που χάσαμε. Διαφορετικά δεν θα ήμαστε ζωντανοί σήμερα». Τα αποτελέσματα των δύο αγώνων άφησαν και τις δύο ομάδες χωρίς την εκπλήρωση του ονείρου να είναι κάποια από αυτές η πρώτη που θα εκπροσωπήσει την Κεντρική Αμερική σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου. Όλα θα κρινόταν στο τρίτο και αποφασιστικό παιχνίδι που θα διεξαγόταν σε ουδέτερο έδαφος, στην Πόλη του Μεξικού.
Σύμφωνα με τον Γκρεγκόριο «Γκόγιο» Μπούντιο,[3] τον τότε αργεντινό προπονητή του Ελ Σαλβαδόρ, όλη η ομάδα ήταν καλεσμένη στο σπίτι του προέδρου πριν τον αγώνα. «Μας προσέφερε γλυκά και αναψυκτικά και μου είπε –αφού ήμουν ξένος– ότι έπρεπε να υπερασπιστώ τα εθνικά χρώματα επειδή αυτός ο αγώνας αφορούσε την εθνική μας αξιοπρέπεια».
Ο Μπούντιο και ο βοηθός του, οι οποίοι είχαν έξι μήνες να πληρωθούν, έφτασαν μέχρι το σημείο να καταταγούν ως έφεδροι. «Δεν θα κρυβόμασταν κάτω από το κρεβάτι». Αλλά ακόμα και αυτή η πατριωτική ενέργεια δεν θα σήμαινε το παραμικρό για τον πρόεδρο, αν δεν κέρδιζαν στον αγωνιστικό χώρο. «Πώς θα γυρνούσαμε στο Ελ Σαλβαδόρ, αν χάναμε;», θυμάται ο Μπούντιο. «Έτσι, παίξαμε 120 λεπτά στο Μέξικο υπό συνθήκες κρύου και συνεχούς βροχής και σε πολύ μεγάλο υψόμετρο».
Περίπου 5.000 Σαλβαδοριανοί παρευρέθησαν στον αγώνα, κάποιοι από τους οποίους διένυσαν τα 770 χλμ. με μηχανές. Η ομάδα τους προηγήθηκε δύο φορές αλλά η Ονδούρα απάντησε άλλες τόσες με τον Καρντόνα. Στο δεύτερο ημίχρονο, ο Μπούντιο είπε στους αμυντικούς του να βρουν λύση με τον επιθετικό με το μόνο τρόπο που μπορούσαν. «Με έβγαλαν έξω από τον αγωνιστικό χώρο», λέει ο Καρντόνα με δυσπιστία. «Με κλώτσησαν στο στήθος. Έχω παίξει στην Ισπανία, την Ιρλανδία, την Αγγλία και δεν μου έχει συμβεί ποτέ τίποτα ανάλογο». Η επιθετική απειλή της Ονδούρας είχε εξασθενίσει και ακριβώς στο τέλος του αγώνα ο Μον Ροντρίγκες σκόραρε το νικητήριο γκολ για το Ελ Σαλβαδόρ.
Ο Μπούντιο αναλύει τις λεπτομέρειες που οδήγησαν στη νίκη: καθόλου φαγητό στο ξενοδοχείο υπό το φόβο τροφικής δηλητηρίασης, αγορά νέων παπουτσιών για το υγρό και γλιστερό τερέν του σταδίου Αζτέκα και επιβεβαίωση ότι όλοι οι παίχτες έπιασαν τους όρχεις τους πριν βγουν στον αγωνιστικό χώρο «για να μην τους αφήσουν στα αποδυτήρια».
Η ομάδα του Ελ Σαλβαδόρ ήταν κάτι παραπάνω: παίζοντας ένα επιθετικό 4-4-2, οι παίχτες εναλλάσσονταν στις θέσεις των επιθετικών. Κατά πάσα πιθανότητα, στο Μουντιάλ του ’70 προκρίθηκε η καλύτερη ομάδα, ωστόσο, για να γίνει αυτό, έπρεπε πρώτα ο στρατός της χώρας να εισβάλει στην Ονδούρα.
Πόλεμος και πυροβολισμοί
Η μάχη ήταν βρώμικη, κτηνώδης και σχεδόν αστεία. Ο Ρίτσαρντ Καπουσίνσκι πέρασε αρκετό χρόνο με έναν ονδουριανό στρατιώτη που ενδιαφερόταν περισσότερο να μαζεύει παπούτσια νεκρών για την οικογένειά του παρά να υπακούει εντολές. «Εμείς, οι στρατιώτες, δεν είχαμε ιδέα τι κάναμε», θυμάται ένα άλλος ονδουριανός βετεράνος, ο Χοσέ Λουίς Γκουτιέρες, που έχασε δύο συγγενής και ένα στενό του φίλο στον πόλεμο. «Μόνο ύστερα από κάποια χρόνια μαθεύτηκε ότι ήταν προσχεδιασμένο. Πήγαμε στον πόλεμο χωρίς να ξέρουμε τι και γιατί πολεμάμε. Μας είπαν μόνο να υπερασπιστούμε την εθνική μας κυριαρχία».
Το Ελ Σαλβαδόρ, με καλύτερα προετοιμασμένο στρατό, ονειρευόταν να επεκτείνει το μικρό του έδαφος δια μέσου της Ονδούρας μέχρι τον Ατλαντικό. Παρ’ όλα αυτά, έξι μέρες μετά την εισβολή, οι δυνάμεις του καθηλώθηκαν μερικά χιλιόμετρα πριν τα σύνορα. Έτσι, οι δύο κυβερνήσεις υπέγραψαν ανακωχή και περιόρισαν τις μελλοντικές τους διαφωνίες σε ασήμαντες αψιμαχίες και σε σημαντικές δικαστικές υποθέσεις.
Ο βετεράνος Γκουτιέρες γλίτωσε από τη σύγκρουση μόνο με δυσεντερία. Όμως, ακόμα και σήμερα, όταν περνά τα σύνορα, αφήνει στο σπίτι τη στρατιωτική του ταυτότητα για να μην προκαλεί. Κανένας ποδοσφαιρικός αγώνας ενάντια σε αυτή τη χώρα δεν είναι πια απλώς ένας αγώνας. «Παρακολούθησα τον αγώνα ενάντια στις ΗΠΑ (η Ονδούρα έχασε 2-1[4]). Δεν με ένοιαξε. Όμως, όταν παίζουμε με το Ελ Σαλβαδόρ, κάτι παθαίνω. Οι νέες γενιές δεν ασχολούνται πια, παρά μόνο εμείς που τα ζήσαμε από πρώτο χέρι».
Δεν σου παίρνει πολύ χρόνο μέχρι να συνειδητοποιήσεις ότι το ποδόσφαιρο και μόνο εξηγεί πάρα πολλά για τη διαμάχη του 1969. «Γιατί να τους επιτεθούμε αφού είχαμε κερδίσει το παιχνίδι;», λέει ο Ρικάρντο Παντίγια,[5] ένας σαλβαδοριανός αθλητικός επιχειρηματίας που τώρα προσπαθεί να γίνει πρόεδρος της Εθνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας.
Τα προκριματικά ήταν αυτά που ξεχείλισαν το ποτήρι. «[Οι πολιτικοί] χρησιμοποίησαν το ποδόσφαιρο. Μας εκμεταλλεύτηκαν», λέει με παράπονο ένας επιζών ποδοσφαιριστής. Τα πραγματικά προβλήματα των δύο χωρών λάμβαναν χώρα εκτός γηπέδου. Χιλιάδες Σαλβαδοριανοί ζούσαν παράνομα στην Ονδούρα. Πάνω από 300.000 Σαλβαδοριανοί απελάθηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου. Αν αυτό είχε συμβεί ένα χρόνο νωρίτερα, θα είχε περάσει και αυτός ο πόλεμος στο αρχείο των λατινοαμερικάνικων λουτρών αίματος –όπως οι αντίστοιχοι πόλεμοι μεταξύ Ισημερινού-Περού[6] και Βολιβίας-Χιλής[7]– και χιλιάδες μπλούζες-σουβενίρ θα έμεναν απούλητες.
Περασμένα ξεχασμένα
Τέσσερις δεκαετίες αργότερα, όλη η τρέλα του πολέμου έχει καταντήσει ένα φιλικό πείραγμα. Οι Σαλβαδοριανοί κατηγορούν το ονδουριανό έθνος ως τεμπέλικο αλλά οι Ονδουριανοί δεν νοιάζονται. «Είναι αλήθεια. Δουλεύουν πιο σκληρά από εμάς», λέει κάποιος.
Όπως μας λέει και ο Ρεϊνάλντο Ρουέντα, ο κολομβιανός προπονητής της Ονδούρας, πριν τον αγώνα του Ιουνίου,[8] ο Πόλεμος του 1969 «δεν περνά καν από το μυαλό των παιχτών σήμερα». Εν πάση περιπτώσει, οι δύο ομάδες «υπέγραψαν» ποδοσφαιρική ειρήνη λίγο πριν το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982. Για να προκριθεί στην τελική φάση το Ελ Σαλβαδόρ, έπρεπε η Ονδούρα –που είχε ήδη προκριθεί– να αποσπάσει θετικό αποτέλεσμα στην έδρα της από το Μεξικό. Μία χώρα γεμάτη μνησικακία δεν θα χρειαζόταν καν να σκεφτεί τι θα έκανε. Ωστόσο, η Ονδούρα αποφάσισε να παίξει αξιοπρεπώς και να παραχωρήσει ισοπαλία 0-0 στο Μεξικό. Οι Σαλβαδοριανοί ένιωσαν τόσο υπόχρεοι που προσκάλεσαν την ονδουριανή εθνική ομάδα για να την ευχαριστήσουν. Όταν το Ελ Σαλβαδόρ έχανε 10-1 από την Ουγγαρία σε εκείνο το Παγκόσμιο Κύπελλο, ο «Λαγός» Καρντόνα ήταν ένας από τους θεατές του γηπέδου. «Νόμιζα ότι θα με ικανοποιούσε [να τους βλέπω να χάνουν] αλλά φευ», λέει καθώς μάνγκο πέφτουν στην τενεκεδένια οροφή του σπιτιού του.
Τα τελευταία χρόνια η κόντρα έχει αμβλυνθεί, καθώς η Ονδούρα είναι πολύ καλύτερη. Είναι στο νούμερο 35 της παγκόσμιας κατάταξης, ακριβώς μία θέση κάτω από το ΕΪΡΕ και μία θέση πάνω από τη Γκάνα. Πρέπει να κατέβεις 75 θέσεις για να βρεις το Ελ Σαλβαδόρ, το οποίο βρίσκεται ανάμεσα από την Κούβα και τη Ζιμπάμπουε. Έξι παίχτες της εθνικής ομάδας της Ονδούρας παίζουν στην Ευρώπη και τέσσερις στη Βόρεια Αμερική. Η εθνική ομάδα του Ελ Σαλβαδόρ αποτελείται από παίχτες που στη συντριπτική τους πλειοψηφία παίζουν εντός συνόρων. Ο μόνος Σαλβαδοριανός παίχτης που έκανε καριέρα στο εξωτερικό ήταν ο Χόρχε «Μαγικός» Γκονζάλες,[9] ο οποίος έπαιξε για την Κάντιθ στα 80s και ήταν φημισμένος όχι μόνο για τις δεξιότητές του αλλά και για την αγάπη του για τη νυχτερινή ζωή.
Τόσο χαμηλά είναι ο πήχης της επιτυχίας στο σαλβαδοριανό ποδόσφαιρο που στο φουαγιέ των γραφείων της Εθνικής Ομοσπονδίας της χώρας υπάρχει μόνο μία πλακέτα που συγχαίρει τη χώρα που της έφτιαξε γραφεία. Στην έδρα της ομοσπονδίας, τα γήπεδα δεν πληρούν καν τα στάνταρ της ΦΙΦΑ. Από την άλλη, ο πρόεδρος της ομοσπονδίας, Ροντρίγκο Κάλβο μάλλον έχει να ασχοληθεί με πιο σοβαρά ζητήματα: ανακριτές εισέβαλαν στα γραφεία του εξαιτίας υποψιών ότι πουλά εισιτήρια στη μαύρη αγορά.
Τα όχι και τόσο αρνητικά αποτελέσματα στους μεταξύ τους αγώνες προσφέρουν μια παρηγοριά στο Ελ Σαλβαδόρ. Οι ομάδες έχουν ξοδέψει στο γήπεδο λιγότερες ώρες από ό,τι στον πόλεμο. Και τώρα που η απειλή της εισβολής έχει υποχωρήσει, η Ονδούρα θα ήθελε να παίζει πιο συχνά με το Ελ Σαλβαδόρ. Από τα 58 παιχνίδια που έχουν παίξει έχει κερδίσει τα 28, ενώ το Ελ Σαλβαδόρ μόλις τα 12. Το Ελ Σαλβαδόρ δεν έχει κερδίσει ποτέ προκριματικό αγώνα στην Ονδούρα. Μάλιστα, την τελευταία φορά διασύρθηκαν με 5-0.
Όμως, ακόμα και τώρα, την εβδομάδα πριν το παιχνίδι, η στιγμή είναι τέλεια. Η Ονδούρα χάνει από τις ΗΠΑ και το Ελ Σαλβαδόρ κερδίζει το Μεξικό (που μόλις απέλυσε τον Σβεν Γκόραν Έρικσον) εντός έδρας με 2-1. Ξαφνικά, το Ελ Σαλβαδόρ βρίσκεται στην τρίτη θέση που οδηγεί στην τελική φάση.
Αυτό σημαίνει ότι ο αγώνας της 10ης Ιουνίου στη Σαν Πέντρο Σούλα, στην Ονδούρα, είναι καθοριστικής σημασίας και για τις δύο ομάδες. Προσθέστε και δύο δυνατούς σεισμούς τις ημέρες πριν τον αγώνα και η ΦΙΦΑ ήδη θεωρεί τον αγώνα «υψηλού κινδύνου». Ωστόσο, η ατμόσφαιρα δεν είναι ανάλογη. Η χώρα προσπαθεί να επανέλθει από κάτι τόσο δύσκολο [τους σεισμούς] που απορείς πως ο Ρεϊνάλντο Ρουέντα καταφέρνει να έχει έντεκα παίχτες μέσα στον αγωνιστικό χώρο. Συγκρινόμενοι με τους Βρετανούς, οι κυνηγοί αυτογράφων και οι δημοσιογράφοι που βρίσκονται στα καταλύματα της εθνικής ομάδας είναι τόσο βαριεστημένοι που φαίνονται σχεδόν αδιάφοροι. «Αν ερχόταν εδώ ο Ντέιβιντ Μπέκαμ, θα τον ενοχλούσαν για δέκα λεπτά και μετά θα έχαναν το ενδιαφέρον τους», λέει ένας ντόπιος.
Υπάρχει όμως και κάποιος που φαίνεται βιαστικός – τελικά αποδεικνύεται ότι είναι «κατάκοπος» του Στιβ Μπρους.[10] Κυκλοφορεί ανάστατος μέσα στο ξενοδοχείο, αγκαλιάζει τον Ουίλσον Παλάσιος[11] και πίνει καφέ με τον Χέντρι Τόμας[12] και τον Ραμόν Νούνιες.[13] Προσπαθεί να βγάλει φωτογραφίες χωρίς να έχει συνειδητοποιήσει ότι το ξενοδοχείο έχει γυάλινους τοίχους. Μέσα σε δέκα λεπτά, η συνάντηση έχει ήδη δημοσιευθεί παντού στο Διαδίκτυο. Ο «κατάσκοπος» φεύγει, αλλά όλοι θα έπρεπε να ζητήσουν μια γραπτή συγνώμη από τον Σερ Ρόμπερτ Μπάντεν-Πάουελ.[14]
Το ενδιαφέρον των ομάδων της Πρέμιερλιγκ για ονδουριανούς παίχτες προκλήθηκε από τις εμφανίσεις του Παλάσιος, του αδιαμφισβήτητου ηγέτη της εθνικής. Άφησε την Ονδούρα ως ένας δημιουργικός μέσος, τα κόλπα του οποίου θα μπορούσαν να κυκλοφορούν σε DVD στο Χόλιγουντ. Ένα χρόνο μετά, υπό τις οδηγίες του Στιβ Μπρους στη Γουίγκαν, μεταμορφώθηκε σε πραγματικό νικητή. Όμως, ο θάνατος του αδερφού του –βρέθηκε νεκρός ύστερα από 18 μήνες ομηρίας και παρά την καταβολή 500.000 δολαρίων ως λύτρα– θα επηρεάσει σίγουρα την απόδοσή του στο σημερινό αγώνα ενάντια στο Ελ Σαλβαδόρ.
Το Ελ Σαλβαδόρ, από την άλλη, δεν έχει αστέρια. Εκτός από τον Ελισέο «Τσέγιο» Κουιντανίγια,[15] μιλάμε για μια νεανική ομάδα που την έχει δουλέψει πολύ ο μεξικάνος προπονητής Κάρλος ντε λος Κάμπος. Ο ονδουριανός ομόλογός του, Ρεϊνάλντο Ρουέντα, λέει ότι αυτό τους δίνει το πλεονέκτημα γιατί μπορούν να συγκεντρωθούν και να προπονηθούν όποτε θέλουν.
Επιστροφή στη μάχη
Την ημέρα του αγώνα η ατμόσφαιρα στο Ολυμπιακό Στάδιο της Σαν Πέντρο Σούλα δεν θυμίζει σε τίποτα την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στα 60s. Αν εξαιρέσουμε κάποιες χειρονομίες, όλα είναι μέλι-γάλα. Φυσικά, η φιλική ατμόσφαιρα επιτυγχάνεται ευκολότερα, όταν και οι δύο ομάδες έχουν παρόμοια χρώματα και σημαίες. Κανείς δεν ξέρει σε ποιους να επιτεθεί. Πριν μερικά χρόνια οι Ονδουριανοί τραγουδούσαν «Πάμε στο Παγκόσμιο Κύπελλο» και οι Σαλβαδοριανοί απαντούσαν «Για να παρακολουθήσετε το Ελ Σαλβαδόρ». Τώρα ακούς μόνο την ιαχή «Ονδούρα» που απαντάται με την ιαχή «Πούστηδες!». Αυτό είναι σχεδόν αδύνατο να προκαλέσει ταραχή. Έπειτα, καθώς οι παίκτες ανταλλάσσουν χειραψίες, ο αρχηγός του Ελ Σαλβαδόρ, Ραμόν Σάντσες, σταματά και αγκαλιάζει τον Ουίλσον Παλάσιος, εκφράζοντάς του έτσι τα συλλυπητήριά του για το νεκρό αδερφό του.
Η αγαπημένη ατμόσφαιρα τερματίζεται απότομα με το σφύριγμα του διαιτητή. Ο Παλάσιος παίζει μπροστά από το κεντρικό αμυντικό δίδυμο και μαρκάρει δυνατά τον αντίπαλο μέσο. Είναι τέτοια η υπεροχή των Ονδουριανών που ύστερα από μόλις πέντε λεπτά κατηγορούν τους Σαλβαδοριανούς για καθυστερήσεις. Ο επιθετικός της Μπέρμιγχαμ, Κάρλο Κόστλι,[16] γιος του θρυλικού αμυντικού Άντονι Κόστλι,[17] έχει μια σύντομη αψιμαχία με τον σαλβαδοριανό αρχηγό λίγο πριν σκοράρει το έτερο του ήμισυ στην επίθεση, ο βετεράνος Κάρλος Παβόν.[18] Αυτό είναι το δέκατο γκολ του ενάντια στο Ελ Σαλβαδόρ.
Μία φήμη ήθελε τα μέλη μίας συμμορίας να έρχονται στο γήπεδο. Από ό,τι φάνηκε κατά τη διάρκεια του αγώνα, δεν χρειάζονται συμμορίες για να χυθεί αίμα στο Ολυμπιακό Στάδιο. Ύστερα από είκοσι λεπτά αγώνα ένας ονδουριανός αστυνομικός ρίχνει στις σκάλες ένα μεσήλικα Σαλβαδοριανό, ενώ ένας άλλος δέχεται χτύπημα στο πρόσωπο. «Αδέρφια, εδώ είναι Κεντρική Αμερική…» και διάφορα απρόοπτα μπορεί να συμβούν.
Τότε οι Σαλβαδοριανοί αρχίζουν να τσακώνονται μεταξύ τους. Μία χυμένη μπίρα έχει ως αποτέλεσμα μία σπασμένη μύτη και δύο ομάδες Σαλβαδοριανών εξαγριώνονται και αρχίζουν να τσακώνονται. Οι αστυνομικοί αποφασίζουν να μην παρέμβουν για τόσο ασήμαντο λόγο. «Είστε τρελοί. Είστε από την ίδια χώρα και τσακώνεστε», λέει ένας περαστικός Ονδουριανός που πουλάει πράσινα και άσπρα καπέλα.
Το αίμα λίγο πολύ στεγνώνει εγκαίρως για να προλάβουν οι Σαλβαδοριανοί να ζητωκραυγάσουν, όταν ο Κόστλι αστοχεί εξ επαφής, σε μια καρφωτή κεφαλιά που θα έβαζε ακόμα και η κυρά του Χάρι Ρέντναπ. Από εκεί και μετά, ο ρυθμός του ματς αρχίζει να πέφτει. Μετατρέπεται, αν όχι σε ματς ανδρών με πιτσιρίκια, σίγουρα σε αγώνα ανδρών διαφορετικού μεγέθους. Οι δαντελένιοι ποδοσφαιριστές του Ελ Σαλβαδόρ το ρίχνουν στις γιόμες, τις οποίες καθαρίζουν εύκολα οι υψηλόσωμοι αμυντικοί της Ονδούρας.
Το 1-0 παραμένει ως το σφύριγμα της λήξης. Η συζήτηση για το αποτέλεσμα ποικίλλει από τα προφανή «Η Ονδούρα δεν άξιζε να νικήσει έτσι όπως έπαιξε» μέχρι τα παράλογα «Είναι ασυγχώρητο να σκοτώνεις μια γάτα».
Ο Ονδουριανός πρόεδρος Μανουέλ Ζελάγια, με μουστάκι που θα ζήλευε και ο Σούπερ Μάριο, είναι έξω από το γήπεδο και περιμένει να κλέψει λίγη από τη δόξα. Ακουμπά στην πόρτα του 4×4 και χαιρετά τους οπαδούς. Βλέποντας το ταπεινωτικό θέαμα οι Ονδουριανοί του φωνάζουν «Γκέι! Γκέι! Γκέι!». Η γραμμή είναι τόσο λεπτή όπως μεταξύ ποδοσφαίρου και πολιτικής. Ο «Πόλεμος του Ποδοσφαίρου» που στ’ αλήθεια δεν υπήρξε ποτέ δεν είναι σήμερα τίποτα παραπάνω από μια κλωτσοπατινάδα.
WORLDCUPWALLIES
Προκρίθηκαν, πήγαν, διασύρθηκαν
Οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές δεν έχουν καταφέρει κάτι αξιοσημείωτο μετά την πρόκρισή τους στην κορυφαία διοργάνωση.
Το να χάνεις 10-1 από την Ουγγαρία είναι αποδεκτό, αν μιλάμε για το 1954. Δυστυχώς για το Ελ Σαλβαδόρ, ο διασυρμός ήρθε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982, χρόνια μετά την απόσυρση του Πούσκας και των άλλων παιχτών. Είναι ακόμα η πιο βαριά ήττα που έχει καταγραφεί στα τελικά. Και θα μπορούσε να είναι και χειρότερα, μιας και στα υπόλοιπα ματς που έχει δώσει το Ελ Σαλβαδόρ το 1970 και το 1982 δεν σκόραρε. Για αυτό το λόγο οι αντιδράσεις τον οπαδών ποίκιλαν. Ονόμασαν τον σκόρερ Πελέ αλλά έκαψαν το αυτοκίνητο του τερματοφύλακα. Το ρεκόρ της Ονδούρας το 1982 ήταν δύο ισοπαλίες και μία ήττα με 1-0. Αξιοπρεπές αλλά τίποτα σημαντικό.
Φτάνουμε λοιπόν στην ερώτηση: Χειροτερεύουν τα πράγματα μετά την πρόκριση; Έτσι πιστεύει ο Γκόγιο Μπούντιο, προπονητής του Ελ Σαλβαδόρ στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1970, πριν απολυθεί με τηλεγράφημα, επειδή αρνήθηκε να χρησιμοποιήσει στρατιώτες στην ομάδα. «Με το ζόρι κερδίζαμε κόρνερ», λέει γελώντας. «Αλλά υπάρχει μόνο ένας προπονητής που κέρδισε στο στάδιο Αζτέκα με έναν πόλεμο να αιωρείται πάνω από το κεφάλι του. Εγώ!».
Ο αξιαγάπητος Μπούντιο θορυβήθηκε τόσο από τα κατορθώματά του που αρνήθηκε προτάσεις από τις ΗΠΑ και την Ισπανία για να μείνει στο Ελ Σαλβαδόρ να προπονεί και να διευθύνει εστιατόρια. Κρατά μέχρι σήμερα το ρεκόρ των 22 συνεχόμενων αήττητων αγώνων για την εθνική ομάδα.
Η μόνη ίσως κηλίδα στην καριέρα του είναι ότι δύο από τα πουλέν του, ο Πίπο Ροντρίγκεζ και ο Σαλβαδόρ Μαριόνα, έπαιξαν στο 10-1.
«ΕΧΟΥΜΕ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΑ ΑΡΧΙΔΙΑ ΑΠΟ ΑΥΤΟΥΣ»
Το Ελ Σαλβαδόρ έχει διαλέξει ως αντίπαλο, το Μεξικό, ένα μεγαλύτερο γείτονα.
Αν δεν μπορείς να κερδίσεις κάποιον στα μέτρα σου, διάλεξε κάποιον μεγαλύτερο. Έτσι πράττει τελευταία το Ελ Σαλβαδόρ. Έχοντας χάσει κατά κράτος από την Ονδούρα, αυτή η μικρή χώρα των επτά εκατομμυρίων, έχει επικεντρωθεί στην κόντρα της με το Μεξικό.
«Δέκα πράγματα που μισούμε στο Μεξικό» και «Έχουμε μεγαλύτερα αρχίδια από αυτούς» ήταν οι τίτλοι της εφημερίδας El Graficoτο πρωί της 6ης Ιουνίου, λίγο πριν τον αγώνα των δύο χωρών. Και αφού το Ελ Σαλβαδόρ κέρδισε εντός έδρας με 2-1 ο τίτλος έλεγε: «Στα μούτρα σας!».
Δεν πρόκειται μόνο για τη χαρά να ταπεινώνεις τον γίγαντα της περιοχής. Στο κάτω κάτω, όταν μιλάμε για το Μεξικό, το μέγεθος μετράει. Ακόμα και όταν διοργάνωσαν το Παγκόσμιο Κύπελλο, δεν πέρασαν από την προημιτελική φάση. Πολύ απογοητευτικό για μια χώρα εκατό εκατομμυρίων, με ένα οικονομικά εύρωστο πρωτάθλημα.
Για τους Σαλβαδοριανούς έχει να κάνει με την υπεροψία. Λένε ότι το Μεξικό χαίρεται να ταπεινώνει τους μικρούς της Κεντρικής Αμερικής. Το σχόλιο ενός μεξικάνου δημοσιογράφου ότι το Ελ Σαλβαδόρ παίζει ποδόσφαιρο «με τετράγωνη μπάλα» μνημονεύεται ακόμα εδώ και είκοσι χρόνια. Η γρίπη των χοίρων αντιμετωπίστηκε ως δίκαιη τιμωρία από τους Σαλβαδοριανούς, οι οποίοι φορούσαν προστατευτικές μάσκες στο μεταξύ τους παιχνίδι τον Ιούνιο.
Όμως, το να κερδίζεις φέτος το Μεξικό ίσως να μην είναι και τόσο ικανοποιητικό όσο η νίκη απέναντι στην Ονδούρα το 1969. Την τελευταία φορά που κέρδισαν τους Αζτέκους, το 1993, υιοθέτησαν τη φράση «Κερδίζουμε το Μεξικό ακόμα και αν δεν πάμε στο Παγκόσμιο Κύπελλο». Μπορεί να χρησιμοποιείται σε κάθε περίπτωση πλέον.
[1] ΟJosé Enrique Gutiérrez Cardona (27.02.1939) ξεκίνησε την ευρωπαϊκή του καριέρα στην πορτογαλική Λουσιτάνια το 1957. Δύο χρόνια αργότερα μεταγράφηκε στην ισπανική Έλτσε στην οποία αγωνίστηκε πέντε χρόνια. Το 1964 θα τον αποκτήσει η Ατλέτικο Μαδρίτης και εκείνος θα της χαρίσει το δεύτερο Κύπελλο Ισπανίας με το γκολ που θα σημειώσει απέναντι στη Ρεάλ Σοσιεδάδ στον τελικό του 1964. Το 1970 θα επιστρέψει στην Ονδούρα για λογαριασμό της Ρεάλ Εσπάνια, στην οποία και θα κλείσει την καριέρα του την ίδια χρονιά.
[2] Η United Fruit Company ήταν μία αμερικανική πολυεθνική εταιρεία που ιδρύθηκε το 1899 και εμπορευόταν τροπικά φρούτα (κυρίως μπανάνες), τα οποία παραγόταν στην Κεντρική και Νότια Αμερική και τα πουλούσε στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Το 1970 μετονομάστηκε σε United Brands Company. Το 1984 μετονομάστηκε ξανά –στη γνωστή σε όλους μας– Chiquita Brands International. Στην κατοχή της βρίσκονταν (και εξακολουθούν να βρίσκονται) τεράστιες καλλιεργήσιμες εκτάσεις της Κεντρικής και Νότιας Αμερικής και δεν είναι λίγες οι φορές που το όνομά της έχει εμπλακεί σε πολιτικά σκάνδαλα εξαιτίας της αποικιακής συμπεριφοράς της.
[3] Ο Gregorio Bundio Nuñez (14.05.1928) ήταν προπονητής για δύο χρόνια (1968-1970) στην εθνική ομάδα του Ελ Σαλβαδόρ. Το 2011 η βουλή του χορήγησε ισόβια σύνταξη για την προσφορά του στον αθλητισμό του Ελ Σαλβαδόρ.
[4] Αναφέρεται στον αγώνα ΗΠΑ-Ονδούρα 2-1 που διεξήχθη στις 6 Ιουνίου 2009 για τα προκριματικά του Παγκοσμίου Κυπέλλου της Νοτίου Αφρικής το 2010. Και οι δύο ομάδες, μαζί με το Μεξικό, προκρίθηκαν στα γήπεδα της Νοτίου Αφρικής.
[5] Η ηλεκτρονική ιστοσελίδα της Σαλβαδοριανής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας μας αποκάλυψε ότι ο συγκεκριμένος μπίζνεσμαν δεν κατάφερε να υλοποιήσει το όνειρό του.
[6] Η διαμάχη για τον έλεγχο της λεκάνης του Αμαζονίου και τη χαρτογράφηση των συνόρων οδήγησε σε μία χρόνια «σύρραξη» τις δύο χώρες. Τον Ιούλιο του 1941, το Περού κατήγγειλε τον Ισημερινό ότι παραβίασε τα σύνορά του και το αντίστροφο. Καθ’ όλη τη διάρκεια του μήνα διάφορες εχθροπραξίες έλαβαν χώρα, με το Περού να καταφέρνει να προωθήσει τις στρατιωτικές του δυνάμεις βαθιά μέσα στον Ισημερινό. Μόλις το 1998 καθορίστηκαν τα ακριβή σύνορα των δύο χωρών.
[7] Ο «Πόλεμος του Ειρηνικού», γνωστός και ως «Πόλεμος του Νιτρικού Κάλιου», ήταν ένοπλη σύγκρουση που έλαβε χώρα, την περίοδο 1879-1884, μεταξύ της Χιλής, από τη μία πλευρά, και των συνασπισμένων δυνάμεων του Περού και της Βολιβίας, από την άλλη. Αίτια της σύγκρουσης αυτής ήταν το ενδιαφέρον για τα αποθέματα γουανό και νιτρικού καλίου στην διαφιλονικούμενη περιοχή Πούνα ντε Αντακάμα. Η Χιλή κατάφερε τελικά να επικρατήσει και να προωθήσει τα στρατεύματά της σε βάθος αρκετών δεκάδων χιλιομέτρων. Ως απόρροια του πολέμου τα σύνορα της Χιλής επεκτάθηκαν προς Βορρά. Από την άλλη πλευρά, η ηττημένη Βολιβία έχασε τη μοναδική διέξοδο που είχε προς την θάλασσα. Ο πόλεμος έληξε ουσιαστικά το 1904, με την υπογραφή ειρηνευτικής συνθήκης μεταξύ των δύο χωρών.
[8] Ο αρθρογράφος μάλλον θα εννοεί τον ίδιο αγώνα για τον οποίο γράψαμε στην τέταρτη υποσημείωση.
[9] Ο Jorge Alberto González Barillas (13.03.1958) ξεκίνησε την ποδοσφαιρική του καριέρα το 1975 για λογαριασμό της ANTEL. Το 1977 μετεγγράφηκε στη FAS, ομάδα πρώτης κατηγορίας. Οι εμφανίσεις του με την εθνική ομάδα τράβηξαν πάνω τα βλέμματα της Ατλέτικο Μαδρίτης και της Κάντιθ, με τη δεύτερη να κερδίζει την υπογραφή του. Από το 1982 μέχρι το 1991 (με εξαίρεση το 1985 που έπαιξε για τη Βαγιαδολίδ) υπηρέτησε πιστά τους Ανδαλουσιανούς πετυχαίνοντας 58 τέρματα σε 194 εμφανίσεις. Έπειτα επέστρεψε στη γενέτειρα του και πάλι για λογαριασμό της FAS, με την οποία κρέμασε και τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια το 1996. Το 2001 η Κάντιθ τον τίμησε με ένα φιλικό αγώνα τα έσοδα του οποίου πήγαν στους πληγέντες ενός σεισμού στο Ελ Σαλβαδόρ. Το 2003 η βουλή του Ελ Σαλβαδόρ του απέδωσε την ύψιστη τιμή, το μετάλλιο Hijo Meritísimo και μετονόμασε το εθνικό στάδιο Flor Blanca σε Mágico González Stadium. Γράψτε Magico Gonzalez – Grande στο youtube και απολαύστε τις ντρίμπλες, τα τακουνάκια και τα γκολ του! Κρυφό διαμάντι!
[10] Ο Stephen Roger “Steve” Bruce (31.12.1960) είναι παλαίμαχος άγγλος ποδοσφαιριστής που αγωνιζόταν ως κεντρκός αμυντικός. Μεγάλωσε στο Νιούκαστλ και δεν έκρυψε ποτέ την αγάπη του για την ομώνυμη ομάδα. «Έκανε όνομα» με τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ (1987-1996) καθώς συνέβαλλε τα μέγιστα στα χρόνια που οι Κόκκινοι Διάβολοι άρχιζαν να χτίζουν την αυτοκρατορία τους. Αγωνίστηκε επίσης για λογαριασμό των Τζίλιγχαμ, Νόργουιτς, Μπέρμιγχαμ και Σέφιλντ. Στη Σέφιλντ (1998) έπαιξε ως παίκτης-προπονητής και τερμάτισε την αγωνιστική του δράση για να συνεχίσει μέχρι σήμερα να προπονεί διάφορες ομάδες. Ενώ θεωρούνταν από τους καλύτερους στη θέση του δεν φόρεσε ποτέ τη φανέλα της εθνικής ομάδας. Επίσης, έχει εκδώσει την αυτοβιογραφία του καθώς και τρία μυθιστορήματα με τα φανταστικά κατορθώματα του προπονητή Στιβ Μπαρνς.
[11] Ο Wilson Roberto Palacios (29.07.1984) είναι ονδουριανός ποδοσφαιριστής. Από το 2007 αγωνίζεται στην Πρέμιερλιγκ. Πλέον παίζει με τα χρώματα στη Στόουκ, αλλά στο παρελθόν έχει φορέσει τη φανέλα των Μπέρμιγχαμ, Γουίγκαν και Τότεναμ.
[12] Ο Hendry Bernardo Thomas Suazo (23.02.1985) είναι ονδουριανός ποδοσφαιριστής. Από το 2009 αγωνίζεται στην Πρέμιερλιγκ με τα χρώματα της Γουίγκαν
[13] Ο Ramón Núñez (14.11.1985) είναι ονδουριανός ποδοσφαιριστής. Από το 2010 αγωνίζεται στην Τσάμπιονσιπ της Αγγλίας με τα χρώματα της Λιντς.
[14] Ο Robert Stephenson Smyth Baden-Powell, 1st Baron Baden-Powell (22.02.1857-08.01.1941) ήταν αντιστράτηγος στο βρετανικό στρατό, συγγραφέας στρατιωτικών κατασκοπευτικών βιβλίων και ιδρυτής των γνωστών μας Προσκόπων.
[15] Ο Eliseo Antonio Quintanilla Ortíz (05.02.1983) είναι σαλβαδοριανός «γυρολόγος» ποδοσφαιριστής που ξεκίνησε την καριέρα του σε ηλικία μόλις 16 ετών. Το 2003 μεταγράφηκε στην αμερικάνικη DC United αλλά λόγω τραυματισμών γύρισε πίσω ύστερα από δύο χρόνια. Το 2008 έπαιξε ξανά στο εξωτερικό για πέντε μόλις μήνες στην κοσταρικανή Αλαχουελένσε. Το 2009 έπαιξε σε δέκα παιχνίδια με τον Ερμή Αραδίππου στην Κύπρου και άλλους έξι μήνες στην μεξικάνικη Κοραεκαμίνος. Το 2010 γύρισε στην πατρίδα του και το 2011 έφυγε ξανά για τα ξένα για λογαριασμό της Μουνισιπάλ στη Γουατεμάλα. Το 2012 γύρισε ξανά.
[16] Ο Carlos Yaír «Carlo» Costly Molina (18.07.1982) είναι ονδουριανός ποδοσφαιριστής. Το 2007-2009 αγωνίστηκε στην πολωνική Μπελχάτοβ. Το 2009 στην Μπέρμιγχαμ. Το 2010 στη ρουμάνικη Βασλούι. Το 2011 στην μεξικάνικη Άτλας και την αμερικάνικη Χιούστον Ντιναμό.
[17] Ο Allan Anthony Costly (13.12.1954) είναι ονδουριανός ποδοσφαιριστής. Αγωνίστηκε 41 φορές ως αρχηγός με το εθνόσημο. Έλαβε μέρος στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1982 στην Ισπανία και με τις εμφανίσεις του κέρδισε συμβόλαιο με την ισπανική Μάλαγα όπου και αγωνίστηκε την περίοδο 1982-83.
[18] Ο Carlos Alberto Pavón Plummer (09.10.1973) είναι ονδουριανός ποδοσφαιριστής. «Γυρολόγος» και αυτός καθώς μέσα σε είκοσι χρόνια έχει αλλάξει 14 ομάδες. Στη Ευρώπη έχει αγωνιστεί στη Βαγιαδολίδ (1995-1996), την Ουντινέζε (2001) και τη Νάπολι (2002-2003). Έχει αγωνιστεί επίσης σε αρκετές μεξικάνικες ομάδες ενώ το 2007 υπήρξε και συμπαίκτης με τον Μπέκαμ στους Λος Άντζελες Γκάλαξι. Σε 101 εμφανίσεις με την εθνική ομάδα έχει πετύχει 56 γκολ.
Fortnite esp
War Games