Το παρακάτω κείμενο, σχετικά με την Κάρτα Φιλάθλου και την Προσωποποιημένη Μηνιαία Ηλεκτρονική Κάρτα, δημοσιεύτηκε στο HUMBA #26. Λόγω της επικαιρότητας αλλά και των αντιδράσεων για τα προσωπικά στοιχεία που απαιτούνται για την έκδοση της Κάρτας Διαδρομών με τα ΜΜΜ, αναδημοσιεύουμε το κείμενο αυτό. Η χρήση του ΑΜΚΑ όπως και άλλων προσωπικών στοιχείων προκειμένου κάποιος να προμηθευτεί το περιβόητο ηλεκτρονικό εισιτήριο μας εγείρει τα ίδια ακριβώς ερωτήματα που μας είχαν γεννηθεί και στην κουβέντα για την Κάρτα Φιλάθλου: τι σκατά χρειάζονται αμκα, αφμ, προσωπικά στοιχεία προκειμένου να μπορούμε να κυκλοφορούμε με τα ΜΜΜ; Ε;
Ενάμιση χρόνο μετά και είμαστε πάλι εδώ για να γράψουμε για την επικείμενη απόσυρση του μέτρου που αφορούσε την περιβόητη “Κάρτα Φιλάθλου”. Πριν ξεκινήσουμε να γράψουμε για όσα πρόκειται να συμβούν στο μέλλον είναι χρήσιμη μια ματιά στο παρελθόν. Το Δεκέμβριο του 2015 η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων είχε αποφανθεί με ψήφους 7-0 την αντισυνταγματικότητα του μέτρου που ζητούσε από τον κόσμο που θα ήθελα να βρίσκεται στα γήπεδα μια σειρά από προσωπικά στοιχεία (ΑΜΚΑ, ΑΦΜ, στοιχεία κατοικίας, φωτογραφία). Μάλιστα τότε σε μια αστεία προσπάθεια επικοινωνιακού τύπου ο νυν υπουργός δικαιοσύνης και τέως υφυπουργός αθλητισμού Σταύρος Κοντονής είχε μιλήσει για απόφαση στο όριο λέγοντας πως οι ψήφοι της αρχής προστασίας ήταν 4-3. Πράγματι κάτι τέτοιο συνέβη. Οι τέσσερις ψήφοι ανέφεραν πως ακόμη και με τις διορθώσεις και την αλλαγή του πλαισίου η κάρτα φιλάθλου δεν θα έπρεπε ποτέ να εφαρμοστεί ενώ οι υπόλοιπες τρεις ψήφοι άφηναν ένα παράθυρο για τροποποίηση του νόμου.
Από τότε κύλησε πολύ νερό στο μύλο της αθλητικής και πολιτικής επικαιρότητας. Ο Κοντονής βρέθηκε υπουργός δικαιοσύνης και τη θέση του πήρε ο Γιώργος Βασιλειάδης. Ο νέος υφυπουργός αθλητισμού πριν λίγες ημέρες εξέφρασε την πεποίθηση του πως το μέτρο για την κάρτα φιλάθλου θα οδεύσει προς οριστική απόσυρση. Μια πρώτη απορία είναι πως θα καταργηθεί κάτι που δεν εφαρμόστηκε ποτέ; Για περίπου έξι μήνες η πρωτοβουλία Αντι-Κάρτα οργάνωσε και “έτρεξε” διάφορες δράσεις που εναντιώνονταν στο επίμαχο μέτρο, στην πρωτοβουλία συμμετείχαν αρκετοί σύνδεσμοι οργανωμένων οπαδών που ανέλαβαν την ενημέρωση των φιλάθλων-οπαδών σε πολλά γήπεδα σε ολόκληρη την χώρα.
Μα καλά θα πει κάποιος και τι σου ήρθε και τα θυμήθηκες όλα αυτά τώρα. Υπάρχει μια παλιά παροιμία που λέει πως στην αναμπουμπούλα ο λύκος χαίρεται. Στη περίπτωση της κάρτας φιλάθλου λοιπόν υπάρχει ακόμη μια παγκόσμια πρωτοπορία. Ενώ το μέτρο δεν εφαρμόστηκε ποτέ και ενώ ακόμη και τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές εκκρεμεί η οριστική και τελεσίδικη απόφαση του ΣτΕ στα περισσότερα γήπεδα της χώρας για την αγορά εισιτηρίου απαιτείται η προσκόμιση του ΑΜΚΑ. Κάτι τέτοιο φυσικά είναι παράνομο καθώς με την ισχύουσα προηγούμενη νομοθεσία δεν απαιτούνται τέτοια προσωπικά στοιχεία για την αγορά εισιτηρίου. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως το κράτος δεν θέλει να παραδεχτεί την ήττα του και μέσα σε ένα θολό τοπίο συνεχίζει να προσπαθεί να ελέγξει τους οπαδούς χωρίς μάλιστα να έχει απαντήσει ποτέ που καταλήγουν όλα αυτά τα προσωπικά στοιχεία που δίνονται για την αγορά εισιτηρίου.
Είχαμε γράψει επανειλημμένα τότε πως για εμάς τα γήπεδα αποτελούν μικρόκοσμο της κοινωνίας. Και πως το μέτρο της κάρτας φιλάθλου θα ήταν προάγγελος για εφαρμογή αντίστοιχων μέσων ελέγχου σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες. Πριν λίγες ημέρες λοιπόν διαβάσαμε σε διάφορα sites πως η αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων μπλόκαρε τον ΟΑΣΑ για την έκδοση καρτών που θα χρησιμοποιούνται στα νέα ακυρωτικά μηχανήματα που το κράτος θέλει να επιβάλει στις δημόσιες συγκοινωνίες.
Αναλυτικά διαβάσαμε πως για την έκδοση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου πρέπει να δοθεί από τους πολίτες ένα πλήθος προσωπικών δεδομένων (όπως Αριθμός Μητρώου Κοινωνικής Ασφάλισης-ΑΜΚΑ, ονοματεπώνυμο, διεύθυνση κατοικίας, ημερομηνία γέννησης, φωτογραφία σε ηλεκτρονική μορφή, αριθμός τηλεφώνου, αριθμός κινητού τηλεφώνου, αριθμός fax, ταχυδρομική διεύθυνση, ηλεκτρονική διεύθυνση κ.ά) τα οποία θα υφίστανται επεξεργασία στο πλαίσιο του εν λόγω συστήματος. Επίσης, στην εξωτερική επιφάνεια της κάρτας θα υπάρχει το ονοματεπώνυμο, ο τύπος δικαιούχου, και η φωτογραφία. Στο ολοκληρωμένο κύκλωμα (chip) της κάρτας θα τηρείται ο τύπος του δικαιούχου και η ημερομηνία λήξης δικαιώματος ή η ημερομηνία γέννησης.
Τι μας θυμίζει; Τι μας θυμίζει; Α ναι… Τα περισσότερα από αυτά τα στοιχεία ζητούνταν και για την έκδοση της Κάρτας Φιλάθλου. Μάλιστα σε ερωτήσεις που είχαν γίνει στους αρμόδιους (;;;) φορείς για την κατάληξη αυτών των στοιχείων δεν είχαμε πάρει ποτέ μια πειστική και ξεκάθαρη απάντηση. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως με την χορήγηση του ΑΜΚΑ αν κάποιος πολίτης-οπαδός-άνθρωπος έχει μια οικονομική εκκρεμότητα με το δημόσιο όταν η κάρτα θα χτυπάει σε κάποιο σταθμό του μετρό ή σε κάποιο γήπεδο, οι αρχές θα γνωρίζουν την ακριβή του θέση και πιθανώς να μπορούν να προβούν σε μια σύλληψη απέναντι στον αιμοσταγή παραβάτη.
“Οι πειθαρχικές κοινωνίες δεν γνώρισαν ποτέ μια ασυμβατότητα ανάμεσα σ’αυτούς τους δύο, η εξουσία βρίσκεται ταυτοχρόνως να είναι μαζοποιητική και εξατομικευτική, δηλαδή συνθέτει ως σώμα εκείνους στους όποιους ασκείται και διαμορφώνει την ατομικότητα οποιουδήποτε μέλους αυτού του σώματος”[1].
Βλέπουμε λοιπόν πως το κράτος προσπάθησε για ακόμη μια φορά να δράσει με ύπουλο τρόπο. Στην αρχή και με το πρόσχημα της καταπολέμησης της βίας, θέλησε να προπαγανδίσει μέσα από τα ΜΜΕ την αναγκαιότητα της κάρτας φιλάθλου, ώστε “να μπορέσουν οι οικογένειες να επιστρέψουν στα γήπεδα” και να “μην δρουν ανεξέλεγκτα οι χούλιγκαν” προσπαθώντας έτσι να βρουν συμμάχους στα πιο συντηρητικά κομμάτια της κοινωνίας. Πατώντας ύστερα στο δεδικασμένο της κάρτας φιλάθλου ήλπιζαν πως θα μπορέσουν να ενισχύσουν τον πολυπόθητο για εκείνους έλεγχο και σε γενικευμένες καθημερινές πρακτικές.
Υπολόγισαν όμως χωρίς τους οπαδούς. Η καταδικαστική απόφαση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων τόσο στη περίπτωση της κάρτας φιλάθλου όσο και στα εισιτήρια του ΟΑΣΑ αφήνει μια παρακαταθήκη ή οποία μπορεί να γίνει και δεδικασμένο, αν το ΣτΕ κρίνει αντισυνταγματική τη κάρτα φιλάθλου και έτσι να δώσει ένα “όπλο” και από νομικής πλευράς εκτός φυσικά από ηθικής που θα αναδείξει για ακόμη μια φορά τις αντιφάσεις του κρατικού μηχανισμού σε σχέση με τους δικούς του νόμους.
Andy Capp
Ύπο τους ήχους των:
No Alla Tessera Del Tifoso, Pensie
Η Κάμερα, Τhe Purpose 2
[1]. Η κοινωνία του Ελέγχου, DELEUZE GILLES